Bazen troggelen voor 21 miljard aan gratis arbeid af (omgerekend 292.000 voltijdsbanen)

De verschillen in inkomens en helemaal in vermogens nemen toe. Het aantal armen telt 1,2 miljoen, waaronder 378.000 kinderen. Werkloosheid onder 15-25 jarigen hangt op zo’n 9 procent, bij een migratie-achtergrond is dat dik het dubbele. De schuld van de staat stijgt 335 euro per seconde (naar 500 miljard) en bedraagt per werkzame inwoner 57.474 euro. Te midden van deze en andere sociaal-economische wanverhoudingen die steeds maar weer bevestigd worden, is de ideologische lading van de massale onbetaalde arbeid treffend. Zo weet de woordvoerder van de werkgevers – “Het merendeel gebeurt vrijwillig” – zich gesteund door een arbeidspsycholoog bij TNO: “De mensen doen dat vaak uit eigen beweging” (De Volkskrant, 18 juli 2017). Eerst maar wat gegevens. Het gaat om berekeningen door het onderzoeksinstituut TNO op basis van cijfers die samen met het Centraal Bureau voor de Statistiek verzameld zijn via de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2013. Ze laten een cadeau van 21 miljard euro aan de ondernemers zien, het resultaat van gemiddeld drie uur per week onbetaalde extra arbeid, verricht door twee derde van de beroepsbevolking. Omgerekend te vergelijken met 292.000 voltijdbanen van 40 uur per week. Aan de vrijwilligheid zitten twee kanten. Zeker voor het aandeel onder degenen met wetenschappelijk of hoger onderwijs, 74 procent, is onbetaald overwerk een ongeschreven verplichting; “werk op de Amsterdamse Zuidas is tijdloos”. Een vanzelfsprekende en dwingende arbeidsvoorwaarde. Tegelijkertijd is er de algemene werking van het uitbestede ondernemersdenken. Dominant in managementland en alledaagse praat. Zo heet het vroegere buurthuis een paar straten verderop met grote letters “buurtonderneming” en richt de radioreclame zich op “mijn werknemers” die profijt hebben van een cursus “mindfulness tegen de arbeidsstress”. Of zoals de al vermelde arbeidspsycholoog zonder enige schroom vaststelt dat TNO niet heeft onderzocht “in hoeverre werknemers hun privémail beantwoorden in de baas z’n tijd of tijd verlummelen door een praatje te maken met collega’s bij de koffieautomaat”. Dus aan de ene kant rust de vrijwilligheid op de veelal stilzwijgende dwang van baanbehoud en aan de andere kant op een zelf uitgevoerde controle op het arbeidsgedrag volgens bedrijfseconomische normen.

Hans Boot in Haal die 21 miljard euro terug (Solidariteit)