Dertien vrouwen van kleur over moederschap

“Dit boek is nodig om alle vrouwen zoals wij niet alleen een hart onder de riem te steken, maar ook om de solidariteit en zusterschap, die ons ongevraagd verbindt, te koesteren, te vieren en te waarborgen.” In het boek “De goede mama”, samengesteld door Naima El Maslouhi, komen dertien vrouwen aan het woord met een grote diversiteit wat betreft levensomstandigheden en herkomst (onder andere Chinese, Egyptische, Ethiopische, Marokkaanse, Surinaamse en Syrische afkomst).

Er zijn veel boeken verschenen over opvoeding en ouderschap, maar die zijn vaak vanuit een bepaald perspectief geschreven en dat is zelden dat van moeders van kleur of moeders met een migratieachtergrond. “Vaak spreekt men óver ons, zelden mét ons.” Veel moeders ervaren onbegrip en discriminatie in het contact met kraamhulpen, verplegend personeel en dokters. “In het ziekenhuis werd ik in een hokje gestopt. ‘Marokkaanse en Turkse vrouwen maken veel lawaai als ze bevallen, u gaat niet bevallen, u moet gaan slapen.’”

In veel verhalen komen aangrijpende thema’s aan bod, zoals de aanvankelijke schrik als je een baby met het syndroom van Down of een tweeling verwacht, of het verdriet om een doodgeboren kindje. Soms bestaat het gemis juist uit het ontbreken van een eigen moeder. In andere gevallen worden van iemand de kinderen afgenomen door de staat of de vader van de kinderen.

Zorgen

Alle ouders hebben zorgen om hun kinderen en willen dat ze gelukkig en gezond zullen zijn. Moeders van kleur hebben dezelfde zorgen, maar hebben daarnaast nog extra zorgen. Er is meer kans dat jouw kind wordt gediscrimineerd, uitgescholden, buitengesloten of gepest. Het is hartverscheurend als je vierjarige zoontje zegt “Ik wil wit zijn”, omdat zijn klasgenoten zijn huidskleur als “poepkleur” benoemen. Ouders van tieners zitten soms in angst als hun kinderen uitgaan of winkelen. Het gevaar dat ze worden getreiterd door een groep witte “vrienden” of onterecht worden aangehouden door de politie is niet ondenkbaar.

“Elke ouder wil zijn kind beschermen, maar het is een stuk makkelijker voor witte ouders dan voor niet-witte. Ik moest mijn kinderen al op jonge leeftijd uitleggen dat er in het leven met twee maten wordt gemeten. Dat ze anders beoordeeld en behandeld kunnen worden vanwege hun huidskleur. En dat het niets te maken heeft met wat ze doen of wat ze zeggen, maar dat ze wel altijd uiterst beleefd moeten zijn, drie keer zo hard moeten werken en met twee woorden moeten spreken om bepaalde situaties niet te verergeren. Ondertussen hoop ik dat ze ondanks de boodschappen die ze krijgen van de maatschappij, zelfverzekerd door het leven gaan.”

Het moederschap kan iemand heel zwaar vallen. Bijvoorbeeld als je er alleen voor staat of als je moeilijk contact met je kindje kunt krijgen. Door boodschappen van buitenaf kun je eraan gaan twijfelen of je wel een goede moeder bent. Ondanks de moeilijkheden die vrouwen ervaren, is er in de meeste verhalen juist sprake van blijdschap, trots, kracht, strijdbaarheid en heel veel liefde.

In drie gevallen waren de verhalen gebaseerd op interviews. De andere tien vrouwen schreven zelf hun bijdrage. Dat leverde zeer diverse schrijfstijlen op. In 139 bladzijden komen dertien vrouwenlevens voorbij. Dat is veel informatie samengevat in beknopte hoofdstukjes. Enkele verhalen riepen veel vragen op en daarom had ik soms wel meer willen lezen over de geschetste situaties.

Het boek “De goede mama” is een initiatief van Anousha Nzume, Ebissé Rouw en Mariam El Maslouhi van Dipsaus Podcast. Naima El Maslouhi stelde het boek samen en deed de interviews. Dipsaus Podcast was ook de samensteller van het boek “De goede immigrant” en maakt een tweewekelijkse podcast. Zie: www.dipsaus.org en voor Twitter, Facebook en Instagram: @DipsausPodcast.

“De goede mama. 13 Visies van moeders van kleur”, Naima El Maslouhi & Dipsaus Podcast. Uitgeverij: Pluim. € 22,99. ISBN: 9789493256101.

Kaya van Kesteren