Kunstcollectief roept op om 1.500 deelnemers aan de racistische klopjachten in Chemnitz te verlinken (met actueel persbericht)

Logo van Soko Chemnitz
Logo van Soko Chemnitz.

Een kunstcollectief roept op tot het verlinken van mensen die meeliepen met de marsen in Chemnitz. Dat is om drie redenen een goed idee.

Is er in deze tijd meer anti-fascistische inzet nodig? Verzet tegen fascistische marsen, praktische bescherming van potentiële slachtoffers van racistisch geweld, kennis over structuren en personen uit extreem-rechtse kringen?

Wie ze nog steeds op een rijtje heeft en deze vragen met “ja” beantwoordt, zal blij zijn met de nieuwe actie van het Zentrum für Politische Schönheit (Centrum voor Politieke Schoonheid), een groep actiekunstenaars die zichzelf omschrijven als aanhangers van “radicaal humanisme”.

Onder de naam Soko Chemnitz is het centrum op zoek naar extreem-rechtsen die eind augustus en begin september deelnamen aan de racistische protesten in de Saksische stad Chemnitz. Duizenden mensen hebben toen de door vluchtelingen veroorzaakte gewelddadige dood van een jongeman misbruikt om migranten door de straten op te jagen – jawel, mijnheer Maaßen – en om een Joods restaurant, journalisten en tegendemonstranten aan te vallen.

Voor extreem-rechts was het een geweldig moment, vooral ook omdat het militante deel van de beweging samenkwam met de schrijftafelmoordenaars van de AfD.

Van de Soko Chemnitz-website
Van de Soko Chemnitz-website.

Beproefde strategie

Sinds maandag staan op een website van het Zentrum für Politische Schönheit portretfoto’s van “1.524 lamzakken voor de democratie”. Naast mensen die al bekend staan als extreem-rechts, zoals leden van extreem-rechtse groepen, hooligans en AfD-ers, vind je er ook foto’s van voorheen onbekende lieden.

Met daarbij een oproep: “Verlink vandaag nog uw collega’s, buren of kennissen, en ontvang meteen contant geld.” De officiële bedoeling van de politieke activisten is om “de extreem-rechtse deelnemers aan de demonstraties uit de economie en ambtenarij te verwijderen”. Het centrum geeft ook beloningen voor wie iemand ontslagen weet te krijgen. Wie een naam doorgeeft wordt beloond: voor sommige nazi’s krijg je 5 euro, voor andere 90. De ideologie van de ongelijkheid kan niet beter worden gesymboliseerd.

De politieke kunstenaars, die vorig jaar nog een Holocaust-herdenkingsbeeld hebben gemaakt voor de AfD-opperhetzer Björn Höcke, hanteren een bewezen anti-fascistische strategie: ze ‘outen’ mensen die tegen mensenrechten en democratie zijn.

Dit is om minstens drie redenen goed. In de eerste plaats is verzet tegen het fascisme moreel noodzakelijk. Ten tweede draagt kennis over potentiële nazi-vechtersbazen bij aan de bescherming van mensen die mogelijk nog niet wisten dat ze zulke lui in hun omgeving hebben, als collega’s, buren of leden van de voetbalclub. Ten derde functioneert de schandpaal als een publieke waarschuwing, en draagt zo bij aan het beteugelen van extreem-rechtse ideologie en activiteiten.

Van de Soko Chemnitz-website
Van de Soko Chemnitz-website.

Morele legitimatie

Het zou niet helpen als extreem-rechtsen de straat niet meer opgaan uit angst om hun werk te verliezen? Toch wel: uitingen van macht zoals in Chemnitz geven extreem-rechts nieuwe energie, en versterken hun geloof in de komende omverwerping van de democratie.

Het is geen toeval dat het aantal racistische aanvallen toeneemt na zulke grote gebeurtenissen. In de week na de eerste mars in Chemnitz vonden er meer extreem-rechtse gewelddaden plaats in de stad dan in het hele jaar daarvoor.

Hoe veilig de extreem-rechtse menigte zich voelde in Chemnitz was te zien aan de massale Hitlergroeten die gebracht werden. En als de (Saksische) staat en zijn politiemacht de nazi’s geen angst meer aanjagen, dan moet de samenleving dat maar zelf doen. Als onderdeel daarvan is het centrum op zijn minst moreel gelegitimeerd om foto’s van de demo-deelnemers te publiceren. De deelstaatregering van Saksen maakt immers deel uit van het probleem.

De activisten schenden bewust het principe van de perswet dat van openbare bijeenkomsten alleen groepsfoto’s vertoond mogen worden. Die regel overtreden is een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid. De media hebben daar overigens geen recht op. Die moeten zich gewoon aan de regels houden. Het is daarom nog steeds te bekritiseren dat de krant Bild zichzelf tot hulpje van de politie heeft gemaakt via het publiceren van foto’s van zogenaamde criminelen bij de G20-protesten.

De actie is ook juist omdat ze de aandacht vestigt op het falen van de staat tijdens en na Chemnitz, een falen dat culmineerde in het ontkennen van de klopjachten op migranten door de hoogste vertegenwoordiger van de geheime dienst. Wat tot gevolg had dat veel van de misdaden onopgelost bleven.

Dat de Saksische politiek deel uitmaakt van het probleem bleek onmiddellijk. Afgelopen maandag moest het centrum een gehuurde winkel verlaten. Volgens de gemeente Chemnitz zouden de “gezocht”-affiches in de etalage niet mogen.

De Saksische regering waarschuwde de activisten kort na de lancering van de website van Soko Chemnitz ook al wegens het gebruik van het logo van de Saksische campagne “So geht sächsisch”. De stad en de deelstaat speelden zo onbedoeld de rol die het centrum aan hen toebedeelde.

Erik Peter
(Dit oorspronkelijk Duitstalige artikel verscheen op 3 december 2018 op de website van Taz onder de titel “Wanted: Nazis!”. Het is vertaald door Eric Krebbers.)


Persbericht op de website Soko Chemnitz

Breaking news: de politie van Chemnitz handelt onwettig!

Op maandag verscheen een gemaskerde menigte voor ons onderzoeksbureau Oost, waarop we om 13:39 uur de politie van Chemnitz belden om kantoor, onze kunst en onze eigendommen te beschermen tegen de meute van fanatieke “burgers” die eigen rechter kwam spelen. De politie was 10 minuten later ter plekke en hield de dreiging aanvankelijk op afstand. Om 14:00 uur meldde een politieagent (“Herr Nötzold”) ons dat “de deur nu geopend was en alle tentoongestelde posters veilig gesteld waren”. De heer Nötzold kon ons desgevraagd geen rechtsgrondslag voor deze aanpak geven. Hij zei letterlijk: “iemand had misschien een klacht kunnen indienen” en “daarom zijn wij bevoegd om op te treden”. Verder zouden we het maar met het Openbaar Ministerie moeten afhandelen (maar die willen ons tot op heden niet te woord staan). De politie van Saksen besloot dus binnen 10 minuten de woedende menigte, wier aanwezigheid op zich al een overtreding van de wet vormt, haar zin te geven. De woede van de “burgers” woog zwaarder dan onze eigendomsrechten, een geldige huurovereenkomst en het recht op artistieke vrijheid. De politie heeft de sloten op het door ons gehuurde pand laten vervangen en heeft tot nu toe geweigerd om de sleutels af te geven.

Sindsdien is de Saksische politie echter wel druk bezig geweest met twitteren en het versturen van persberichten die de volgende beschuldigingen bevatten:

– “Omdat er (…..) oproepen werden gedaan op sociale netwerken om onder andere schade toe te brengen aan eigendommen in de kantoren in het Rosenhof, besloot de politie in de vroege namiddag om de posters te verwijderen en te beveiligen om gevaar af te wenden.”
– “Er is geen toestemming verleend om het telefoonnummer van de politie van Chemnitz op de website te plaatsen.”
– “Het heeft (…..) geen betrekking op de inhoud van ‘www.soko-chemnitz.de’ en de posters over de lopende onderzoeken van de gemeenschappelijke onderzoeksgroep ‘Centrum’ (LKA Sachsen/PD Chemnitz).”

Wij stellen duidelijk:

– Als een boze menigte schade wil toebrengen aan de legitieme eigendommen van derden, is het aan de politie om die eigendommen te beschermen en misdaden van de kant van de criminelen te voorkomen. De Saksische politie daarentegen vernietigde de bedreigde eigendommen zelf en knuffelde – opnieuw – de extreem-rechtse menigte die de stad eind augustus in de as legde.
– In tegenstelling tot de vreemde mening van de Saksische politie is het niet nodig om vooraf toestemming te krijgen voor het verspreiden van de telefoonnummers van hun gebied.
– In tegenstelling tot andere claims werden de kantoren wettig gehuurd als “tentoonstellingsruimte” en “pop-up galerie” en werden de huur en de borg volledig betaald.
– Het heeft wel degelijk betrekking op de inhoud van “www.soko-chemnitz.de” en de posters over de lopende onderzoeken van het gemeenschappelijke onderzoeksteam ‘centrum’.

Zentrum für Politische Schönheit