Migratiebeheersing en overlevingsstrijd
Illegaal verblijf wordt strafbaar gesteld en leidt tot afwijzing van verblijfsaanvragen. Het huwelijks- en gezinsmigratiebeleid wordt verder aangescherpt en het asielbeleid wordt verder dichtgetimmerd. Migranten zijn er zelf verantwoordelijk voor om hun verplichte inburgering te regelen en te betalen, op straffe van verlies van verblijfsrecht. Een greep uit de maatregelen die het kabinet Rutte II voor ogen staat om de afwijzing, uitsluiting en disciplinering van migranten en vluchtelingen verder op te voeren.
| Deze tekst verscheen eerder in het tweemaandelijkse tijdschrift Grenzeloos, in nummer 121 van januari 2013 dat inmiddels ook integraal op internet is te lezen:
Voor een jaarabonnement (21 euro) op Grenzeloos kun je je hier opgeven. |
Evenals het beleid van eerdere kabinetten, valt ook deze reeks maatregelen binnen het kader van de politiek van migratiebeheersing, die al vanaf begin jaren negentig tot stand is gekomen onder verantwoordelijkheid van sociaal-democratische ministers en staatssecretarisssen. Het zijn vooral PvdA-politici geweest die het fundament hebben gelegd onder de sociale en bestuurlijke apartheid, die gestalte kreeg door de identificatieplicht, het sofi-nummer en de Koppelingswet, waardoor vrijwel alle voorzieningen op het gebied van onderdak, inkomen en werk werden afgesneden voor mensen zonder verblijfsrecht. Helaas is deze politiek van uitsluiting gaan behoren tot de alledaagse normaliteit.
Het beleid van migratiebeheersing maakt een onderscheid tussen “gewenste” migranten die welkom zijn zolang ze als economisch “nuttig” worden aangemerkt, en “ongewenste” migranten die “onbruikbaar” en “overbodig” worden geacht. Migratiebeheersing is een van de instrumenten waarmee moderne kapitalistische staten de kwantiteit en “kwaliteit” van de bevolking reguleren, al naar gelang de behoeften van het bedrijfsleven. Toen het in de jaren zestig economisch voor de wind ging, waren “gastarbeiders” welkom om het tekort aan arbeidskrachten weg te werken. Nadat het tij in de jaren zeventig keerde, kregen arbeidsmigranten moeilijker verblijfsrecht. Velen zagen zich daardoor gedwongen om onder te duiken in de illegaliteit en te overleven middels zwart werk. Deze illegaal gemaakte migranten vormden een van de eerste groepen die geconfronteerd werden met grootschalige flexibilisering van de arbeid, waarbij arbeidsrechten en het minimumloon werd ontdoken. Ze vormden de proefkonijnen waar bazen de neo-liberale plannen op uittesten die vandaag de dag volop zijn verwezenlijkt.
Samen met de VVD heeft de PvdA in de jaren negentig niet alleen de arbeidsmigratie ingeperkt, maar ook de komst van vluchtelingen. Vooral sociaal-democratische bewindslieden hebben ertoe bijgedragen dat het asielbeleid vluchtelingen steeds minder kans op veiligheid en bescherming biedt. Gaandeweg werden vluchtelingen steeds vaker weggezet als fraudeurs, als liegende profiteurs. De aanscherping van het beleid liet men begeleiden door de mantra “streng maar rechtvaardig”. De PvdA grijpt het migratiebeleid aan als een van de middelen om de onderlaag van de samenleving en de arbeidsmarkt te beheersen, te stroomlijnen, aan te passen en klaar te stomen, zoals de partij voor zichzelf van oudsher al de taak ziet weggelegd om de belangen van het bedrijfsleven te dienen, als een soort personeelschef van de BV Nederland.
Verdeel en heers-politiek
Iedereen die zich sinds het begin van de jaren negentig heeft ingezet voor migranten en vluchtelingen, heeft niets anders meegemaakt dan dat het beleid van migratiebeheersing steeds maar harder is geworden. Welke kleur het kabinet ook had, steeds gingen de ontwikkelingen dezelfde richting op: meer controle, meer disciplinering, meer repressie, meer uitsluiting, meer rechteloosheid. Dat het vooral de PvdA was die aan de wieg stond van deze ontwikkelingen, blijkt van wezenlijk belang te zijn geweest. Deze partij heeft daarmee de weg gebaand voor het maatschappelijk aanvaardbaar maken van het stigmatiseren van migranten en vluchtelingen, wat een uitgesproken rechtse partij als de VVD in zijn eentje veel moeilijker zou zijn gelukt. Dat mechanisme zien we ook vandaag de dag terug. Terwijl het kabinet Rutte I bekend stond om zijn ronduit racistische beleid en nog wel wat protest opriep, dreigt datzelfde beleid nu tamelijk geruisloos te worden ingevoerd, met medewerking en instemming van de PvdA. Tegen de strafbaarstelling van illegaal verblijf maakt een lange lijst van maatschappelijke organisaties al jarenlang bezwaar, zeker sinds het voorstel daartoe van het kabinet Rutte I. Maar de sociaal-democratische politici kijken de andere kant op en zijn akkoord gegaan met het opnemen van de strafbaarstelling in het regeerakkoord van Rutte II.
Het beeld dat het migratiebeleid pas is verscherpt met de opkomst van het rechtse populisme, met boegbeelden als Pim Fortuyn en Geert Wilders, klopt niet. Men zou zelfs kunnen stellen dat het beleid van sociaal-democratische bewindslieden tegen migranten en vluchtelingen, dat vaak ook gepaard ging met allerhande hetzes, de weg heeft bereid voor deze rechts-populisten die konden inspelen op het toegenomen zoeken naar zondebokken. Toen de geest eenmaal uit de fles was, bleek het te laat om de verdeel- en heerspolitiek van Wilders en de zijnen terug te kunnen duwen, tot verdriet van menig sociaal-democraat. De PVV-leider valt al jaren niet alleen de islam aan, maar ook “de linkse kerk”, waarmee hij vooral verwijst naar de PvdA, de partij die de repressieve politiek tegen illegaal gemaakte mensen begin jaren negentig in gang zette en met het stigmatiseren van migranten en vluchtelingen bijdroeg aan maatschappelijk klimaat waarin “allochtonen” als zondebok functioneren. De PVV gedijt op de voedingsbodem die PvdA-bewindslieden hebben gelegd.
Ook de SP en GroenLinks stemmen in met de fundamenten van het beleid van migratiebeheersing. In feite zijn in de parlementaire politiek de verschillen in standpunten tussen de diverse partijen op het gebied van migratie marginaal. Alle parlementariërs gaan immers akkoord met het illegaal maken, het maatschappelijk uitsluiten en het deporteren van mensen die als “ongewenst” en “onbruikbaar” worden gebrandmerkt. De SP heeft in de loop der jaren flink bijgedragen aan stemmingmakerij tegen “allochtonen”, niet alleen met de geruchtmakende nota “Gastarbeid en kapitaal” uit 1983, waarin buitenlandse arbeiders tot probleem werden gemaakt, maar ook met haar enthousiaste en aanhoudende pleidooi voor integratiedwang, jaren later. Trots verkondigde de SP als eerste te hebben aangedrongen op de inburgeringsplicht. Men had er blijkbaar weinig moeite mee dat de integratiedwang de maatschappelijk druk op migranten en vluchtelingen nog verder opvoert, hoewel her en der wel wat gemor binnen de SP viel te bespeuren.
Tentenkampen
Het van bovenaf beschrijven van de schier eindeloze rij beleidsmaatregelen en hetzes tegen migranten en vluchtelingen draagt het risico in zich dat de strijd van onderop, door en voor migranten en vluchtelingen, uit het zicht raakt. Uit analyses van machtsverhoudingen moet niet het beeld rijzen dat er voor mensen in kwetsbare maatschappelijke posities geen ontsnappen mogelijk zou zijn, dat ze willoos zouden zijn overgeleverd aan de almacht van staat en kapitaal. Want migranten en vluchtelingen laten zich het repressieve beleid niet passief door de strot duwen, maar verweren zich ertegen, zowel individueel als collectief, op zeer uiteenlopende manieren.
Elke dag zijn ze tegen dat beleid in gevecht, simpelweg door hier te overleven en te weigeren om te vertrekken. Hun levens zijn de afgelopen 25 jaar ontegenzeggelijk veel moeilijker geworden. Er worden meer mensen illegaal verklaard, er worden meer mensen uitgesloten en opgesloten, en er vallen meer doden aan de Europese buitengrenzen en elders. Maar uit het feit dat al die maatregelen nodig worden geacht, kunnen we ook afleiden dat de machthebbers de migranten en vluchtelingen er als groep niet gemakkelijk onder krijgen. Iedere nieuwe, nog repressievere wet is zo ook een erkenning van de staat dat de vorige onvoldoende effect had. Hoeveel energie en geld de staat er ook in steekt, migratie blijkt niet helemaal beheersbaar te zijn. De migranten en vluchtelingen behouden een vorm van autonomie, dat wil zeggen dat ze uiteindelijk zelf bepalen waar ze wonen en leven.
Hoewel flink wat illegaal gemaakte mensen in handen vallen van de staat, zijn er ook een heleboel die zich hier weten te handhaven, tegen de verdrukking in. Dat is een uiting van wilskracht, van overlevingsdrang, en daar heeft de staat onvoldoende antwoord op. Het gaat om een permanente strijd tussen degenen die hier willen blijven en de staat die alles op alles zet om hen tegen te houden, uit te sluiten en te verwijderen. Illegaal gemaakte mensen voeren hun overlevingsstrijd niet georganiseerd als categorie, maar veelal individueel, ieder voor zich. Ze proberen de moed erin te houden, controles te ontlopen, inkomen en onderdak te regelen en te behouden. Daarbij krijgen ze vaak hulp van familie, vrienden, lot- en landgenoten en soms ook van steungroepen. De staat probeert het al deze individuen en groepen zo moeilijk mogelijk te maken, uiteindelijk misschien zelfs wel via criminalisering van hulp. Maar allemaal samen zorgen ze ervoor dat de staat zijn zin niet krijgt en dat illegaal gemaakte mensen weten te overleven. Dat is een vorm van concrete tegenmacht.
Sinds ruim een jaar geven vluchtelingen met tentenkampen vorm aan hun strijd om hier te zijn en te blijven. Het is belangrijk om daarbij in het oog te houden dat de actiekampen slechts het topje van de ijsberg zijn. Ook buiten de tentenkampen gaat de dagelijkse strijd door. De strijd van vluchtelingen vraagt om ondersteuning die nadrukkelijk uitgaat van hun eisen. De vluchtelingen vechten niet voor tijdelijk onderdak in afwachting van terugkeer naar hun landen van herkomst. Dat chantage-aanbod van het vorige en het huidige kabinet wijzen ze af. Ze strijden daarentegen voor verblijfsrecht en bescherming hier, in dit land. Wie solidair met de vluchtelingen wil zijn, moet die eis dan ook centraal stellen en het migratiebeheersingsbeleid in de kern aanvallen.
Harry Westerink
Ik ben ook tegen de asociale manier waarop we met migranten omgaan. Maar we mogen ook best wat eisen stellen aan mensen die hier willen wonen. We kunnen ze toch niet zomaar binnen laten en niets van hun eisen?
Mensen die hun land uitvluchten mogen hier komen. Wij moeten ze opvangen en ze werk en zekerheid geven. Echter we moeten ook van hun eisen dat ze onze taal leren en zich ( gedeeltelijk ) aanpassen. Dat houdt in dat ze leren hoe onze cultuur is. Ik ben ook van mening dat Nederlanders zich moeten aanpassen in het buitenland ( doen ze echter nooit, want Nederlanders kunnen arrogant zijn ). Natuurlijk mogen ze best hun levensovertuiging behouden, maar ze moeten wel weten dat in dit land bepaalde dingen anders gaan dan in hun cultuur. Neem onze tolerantie voor homoseksuelen en de vrijheid van meningsuiting!
Dus ik ben een voorstander van geven en nemen. We moeten ze vrijheid, zekerheid en werk geven. Maar we moeten ook van hun eisen dat onze taal leren en zich gedeeltelijk aanpassen. Dat geld voor iedereen, dus ook Duitsers, Fransen en Amerikanen. Helaas krijgen westerse migranten een betere behandeling dan oosterse en midden oosterse migranten.
Beste Jorein,
Je schrijft: “Maar we mogen ook best wat eisen stellen aan mensen die hier willen wonen. We kunnen ze toch niet zomaar binnen laten en niets van hun eisen?”
Maar wat ons betreft is die “we” waar je mee schermt een fictie. Je hebt enerzijds de staat en het kapitaal (en de rechtsen en ‘progressieven’ die in hun belang meedenken) en die willen graag migratie beheersen in dienst van de groei van het kapitaal. Dat betekent grensbewaking, uitsluiting, razzia’s, illegalenbajessen en gewelddadige deportaties (met duizenden en duizenden doden in heel Europa), en voor degenen die mogen blijven verplichte inburgering opdat de aanwezige arbeidsklasse altijd optimaal uitbuitbaar blijft.
Anderzijds heb je wereldwijd arbeiders en die mogen wat ons betreft hier komen wonen als ze dat willen. Hun strijd om autonoom te kunnen bepalen waar ze overleven kan principieel onze linkse steun rekenen.
Precies zo is er ook geen “onze cultuur”. Mijn normen en waarden verschillen hemelsbreed van die van de heersende klasse en van rechts, en sluiten vaak verbazend goed aan bij migranten en vluchtelingen van elders uit wereld die naar Nederland zijn gekomen.
Als jij je wilt inzetten tegen mensen die homo’s achterstellen of in elkaar slaan, en tegen mensen die de vrijheid van meningsuiting aantasten, dan zou je beter je aandacht kunnen richten op veel van de mensen die hier al wonen en op de staat, want daar schuilt wat dat betreft het grootste gevaar.
Overigens zijn we er bij Doorbraak zeker voor dat we ons verstaanbaar kunnen maken met nieuw binnen gekomen kameraden, maar niet via de inburgeringsplicht. Meer daarover lees je hier: http://www.doorbraak.eu/?p=23
Bedankt voor je reactie Eric,
Ik heb mijn mening bijgesteld. Maar toch denk ik dat de meeste Nederlanders geloven dat men strenge eisen moet stellen aan migranten en vluchtelingen. Men is in de ban van Wilders en het rechtse populisme geraakt. Dat burgerlijk links daar in meegaat is inderdaad een schande, maar ook begrijpbaar. Want de sociaal democratie is al jaren een kapitalistische ideologie.
Vele zeggen dat ze zo denken door de lakse houding van de politiek in de jaren 60 en 70. Toen liet men massaal mensen hier komen als ”gastarbeider”. Deze mensen zijn hier gebleven en doordat ze geen Nederlands konden, isoleerde ze zich van de autochtone bevolking. Mijn beste vriendin vindt dat buitenlanders zich moeten aanpassen aan DIT land. Ze daar zeer stellig in. Het zal niet makkelijk zijn om tegen haar te zeggen dat we juist iedereen met open armen moeten ontvangen?
Ha Jorein,
Bedankt voor de vriendelijke reactie. Het is wat betreft “burgerlijk links”, dat wil zeggen de PvdA nog erger: ze gaan niet zozeer mee met Wilders, maar zijn feitelijk de architecten van het Nederlandse beleid van migratiebeheersing vanaf begin jaren 90 via het leveren van een hele reeks van ministers en staatssecretarissen van Justitie onder meer. De SP en GroenLinks hebben ook nooit wezenlijke kritiek gehad op de reeks wetten die mede door de PvdA is ingevoerd: de identificatieplicht, de Koppelingswet, de nieuwe vreemdelingenwet, etc. etc.
Je schetst de opvattingen van je beste vriendin over een mislukte integratie van arbeidsmigranten (ze leerden geen Nederlands, isoleerden zich). Met name Pim Fortuyn, maar ook veel andere rechtse en sociaal-democratische ideologen, hebben ons geprobeerd wijs gemaakt dat er een ‘integratiedrama’ is. Maar die mening blijkt nauwelijks op feiten gebaseerd, en wetenschappers die iets anders durfden te beweren werden en worden gedemoniseerd, zoals dat zo mooi heeft. Dat overkwam zelfs de officiële commissie-Blok (een VVD-er nota bene).
Van mij hoeft je vriendin niet iedereen met open armen te ontvangen, hoor. Maar het lijkt me wel een goed idee als ze zich zou realiseren dat de meeste mensen hierheen komen vanwege oorlogen, onderdrukking en armoede die mede de verantwoordelijkheid zijn van Nederland en andere landen in het centrum van het kapitalisme. Met andere woorden: zolang wij olie en andere grondstoffen de grens over halen naar Nederland moet ze het niet raar vinden dat mensen uit de landen waar dat allemaal vandaan komt erachter aan komen.
Hoe ik erover denk, kun je bijvoorbeeld hier lezen:
http://www.doorbraak.eu/gebladerte/10975f62.htm
Het betoog behoeft toch wel enige nuancering. Hoewel ik de huidige praktijk van asielzoekers opsluiten in een ‘detentiecentrum’ veroordeel, zeker de vernederende visitaties, is het repressieve beleid wel te begrijpen. Nederland kan immers niet het OCMW van de gehele wereld gaan spelen, want dan bezwijken we onder de collectieve lastendruk.
Migranten en vluchtelingen worden steeds in een adem genoemd, maar een immigrant is iets wezenlijks anders dan een vluchteling. De linkse partijen hebben getracht Nederland te verkopen aan de bevolking als immigratieland. Nederland is echter geen immigratieland; er is weinig ruimte om een nieuw bedrijf te beginnen en er zijn geen onontgonnen streken meer. Nederland is dichtbevolkt. Traditionele immigratielanden zijn Australië en Canada, waar nog ruimte in overvloed is. Ook zij stellen eisen aan nieuwkomers; dat is je eigen arbeidsplaats kunnen creëren, Engels spreken en over voldoende middelen beschikken.
Een vluchteling is iemand, die in zijn mensenrechten aangetast wordt door een dictatoriaal of totalitair regime. Het belang van de vluchteling is, dat hij onder de werking van dat regime uitkomt. Voor een Syriër kan dat al in Turkije. Dat ze de EU proberen te bereiken doet mij al twijfelen aan hun motieven: willen ze alleen elementaire veiligheid of zijn het eigenlijk economische vluchtelingen? Zo ja, dan is het nog steeds geen probleem, wanneer ze iets willen bijdragen, maar de praktijk is toch veelal, dat heel veel asielzoekers uiteindelijk in de bijstand belanden, daarnaast een beroep doen op sociale woningbouw, het hele toeslagencircus en wat uiteindelijk tot de PVV geleid heeft: ze werden vooral geplaatst in de wijken, waar onze eigen lage inkomensklassen woonden. Bij de PvdA vonden ze geen gehoor voor hun grieven. Sterker nog: de PvdA wil helemaal niets met ‘de arbeider’ of de lagere klassen te maken hebben, kijk bijvoorbeeld naar figuren als Mei Li Vos. Wat heeft deze dame met Jan-de-arbeider gemeen? Dit soort PvdA’ers beschouwt zich als kosmopolieten voor wie de hele wereld openligt en dit vooral ook uitstralen. Naar de gewone man wordt ogenschijnlijk beleefd geluisterd, maar stiekem lacht de PvdA ze uit. De ‘Linkse kerk’ bestaat derhalve nauwelijks meer; beter kun je zeggen, dat alle politici, de SP en de PVV uitgezonderd. sociaal-democraten zijn.
Beste Vilseledd, je laat je meestal kennen als een onvervalste libertariër (ultra-kapitalist), die er steeds als eerste bij is om kritiek te leveren op de staat en de ambtenarij, maar als het gaat om het deel van het staatsapparaat dat is bedoeld voor de repressie tegen migranten en vluchtelingen dan neem je plots de omgekeerde positie in, en kom je met een uitgebreide verdediging.
Je kunt dan terloops wel even zeggen dat je tegen het opsluiten en visiteren van “asielzoekers” bent, maar wie voor migratiebeheersing is ontkomt niet aan die bajessen, noch aan grensbewaking ter land en zee, aan razzia’s, de koppelingswet, de identificatieplicht, gewelddadige deportatie-teams, en alle duizenden doden die daar in en rond heel Europa mee gepaard gaan.
Het punt is dat mensen naar de rijke landen blijven komen, zolang de welvaart wereldwijd ongelijk verdeeld is en gehouden worden via onder meer economische en militaire repressie. Mensen volgen de welvaart, hun geroofde grondstoffen en hun afgetroggelde arbeidskracht onze kant op. Daar kun jij tegen zijn of voor, dat doet er niet toe. Of bepaalde groepen rijken, machthebbers, politici of opiniemakers in bepaalde perioden nu juist voor of tegen het binnenhalen of binnenlaten van migranten en vluchtelingen waren is eveneens irrelevant. Waar het om gaat is dat mensen blijven komen, en daar autonoom voor kiezen, en het is aan ons hier allemaal de keuze: steunen we hen of steunen we de staatsrepressie tegen hen? Voor mij is de keus helder. Mensen hun rechten onthouden is immoreel en daarom ben ik tegen elke vorm van migratiebeheersing.
Overigens valt me wel op hoezeer je de redeneringen van de staat en zelfs Fortuynisten hebt geïnternaliseerd met je onderscheid tussen migranten en vluchtelingen (migranten vluchten evenzeer, maar dan voor de wereldwijde economische onderdrukking die mede door de Nederlandse staat en kapitalisten in stand wordt gehouden), met je Nederland is vol-redenering (hoewel enige creativiteit je niet ontzegt kan worden wanneer je vooral schermt met het gebrek aan ruimte voor bedrijven, alsof er niet voortdurend nieuwe bedrijfsterreinen bij komen overal), met je suggestie dat migranten en vluchtelingen niet zouden willen bijdragen en met je nationalistische concept van “onze eigen lage lage inkomensklassen” (het kapitalisme is wereldwijd, en dan zou arbeidersklasse ineens nationaal moeten worden bezien?).
Strenge repressie van immigranten zoals die zich nu in Het Koninkrijk der Nederland voordoet (geweld, leugens, doden, ontering) behoeft op z’n zachts gezegd correctie.
Dus: immigratie en moraal is een stok achter de deur verhaal:
1 – Op den duur wonen er tijdelijk te veel mensen in Het Koninkrijk der Nederlanden.
2 – De gevestigde orde van Het koninkrijk der Nederlanden hanteert de bovengenoemde agressie.
3 – Het Koninkrijk der Nederlanden slaagt er als collectief in om economieën elders te laten floreren. Misschien overbodig om uit te leggen: Het Koninkrijk der Nederlanden kan helpen met het laten floreren, door oneerlijke handelspraktijken achterwege te laten. Die eenvoudige stap kan wereldwijd veel winst boeken omdat het steenrijke Koninkrijk der Nederlanden nogal een handje heeft van oneerlijke handelspraktijken.