Politici mogen geweld tegen Baudet afkeuren, maar hun politiek is óók geweld

Bij de herdenking van Mateusz die omkwam door staatsgeweld.

Een Nederlandse fascist kreeg gisteren in Gent een klap op zijn hoofd van een Oekraïense anti-fascist. “Volstrekt onaanvaardbaar wat Thierry Baudet vanavond is overkomen. Geweld mag nooit worden getolereerd. Het vrije woord moet worden beschermd en de dader vervolgd. Hoop dat het Baudet goed gaat”, reageerde Frans Timmermans op X. Caroline van der Plas schreef daar: “Verschrikkelijk wat Thierry Baudet hier overkomt. Oneens zijn mag met iemand, geweld nooit!” En Rob Jetten: “Geweld gebruiken is nóóit het antwoord. Van volksvertegenwoordigers blijf je af.” Pieter Omtzigt: “Geweld is altijd onacceptabel en hier helemaal omdat het bedoeld is om de vrijheid van meningsuiting van Thierry Baudet in te perken.” Heel veel politici die zeggen dat geweld nooit toelaatbaar is, en ik denk… huh?? Snappen deze mensen wat hun baan is? Politiek ís geweld!

Los van wat je vindt van het slaan van Baudet: politici houden zich alleen maar bezig met geweld. Ze bereiken al hun doelen met geweld. De politiek is intrinsiek verbonden met de gewapende arm. Eigendomsrecht is hol als er geen politie is om dieven in de cel te gooien. Geld is niets waard, behalve als de politie valsemunters opspoort.

Allerlei regels zijn betekenisloos als ze niet met geweld worden gehandhaafd. Het hele huurrecht bestaat omdat huisbazen de politie kunnen gebruiken om mensen uit te zetten. De hele huursector drijft op het mogelijke gebruik van geweld. Krakers weten dat ook: eigendomsrecht wordt met de harde hand nageleefd.

En het gaat niet alleen om eigendom en geld. Ook demonstranten hebben dagelijks te maken met excessief politiegeweld. Denk aan de waterkanonnen en bokkenpootjes op de A12. Dat geweld is natuurlijk ook nog eens racistisch, validistisch en queerfoob.

Ook wordt geweld ingezet tegen politieke tegenstanders. De bezetters van de Erasmus-universiteit hebben dat lijfelijk ondervonden. “Maar wat zij deden is illegaal!” Ook al was dat waar, het blijft geweld, dat “nooit toelaatbaar” zou zijn. Om maar te zwijgen over geweld bij andere arrestaties. Amnesty waarschuwt al jaren voor het gebruik van de taser.

Als politici zeggen dat geweld “nooit toelaatbaar” is, kan je hen niet serieus nemen. Wat ze bedoelen te zeggen is dat alleen staatsgeweld toelaatbaar is. Maar die discussie is veel lastiger en veel minder mediageniek. Vaak wordt staatsgeweld niet eens gezien als geweld.

Voor iemand die het slachtoffer is geweest van politiegeweld (en de dreiging daarvan) is het pijnlijk dat politici doen alsof het staatsapparaat een puur pacifistisch orgaan is dat geen vlieg kwaad doet. Systemisch geweld blijft geweld.

En dan hebben we het nog niet gehad over de indirecte vormen van systemisch geweld: de constante dreiging van hongersnood die mensen dwingt hun arbeid te verkopen. De dreiging van dakloosheid waarmee verhuurders soms vijftig procent van een loon aftroggelen.

Het is overduidelijk dat politici niet élk geweld afkeuren, en door te doen alsof liegen ze simpelweg om zelf geen verantwoording te hoeven af te leggen. Daarnaast beschermen ze het geweld van Baudet, die met zijn retoriek al meer schade heeft aangebracht dan deze plu.

We kunnen goede gesprekken hebben over de rol die geweld vervult in de politiek, en wat wenselijk en onwenselijk geweld is. Daar moeten we voor openstaan. Maar dat begint met de erkenning dat er in onze samenleving al extreem veel geweld is, en dat deze politici daarvan profiteren.

Dit heb ik natuurlijk niet zelf bedacht. Voor ditzelfde maar dan beter verwoord en onderbouwd, kijk deze video van Philosophytube waarin Abigail Thorn uitlegt dat geweld inherent is aan de staat. Dit heb ik van haar geleerd.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder als draadje op X)