Racisme is niet normaal – ook niet na 15 maart

Aan het begin van de demonstratie.
Aan het begin van de demonstratie.

Vanavond hielden enkele tientallen anti-racisten een spontane demonstratie door de Nijmeegse binnenstad, om duidelijk te maken dat de strijd doorgaat, welke uitslag de Tweede Kamer-verkiezingen ook opleveren. Hier het praatje dat Doorbraak-activist Mathijs van de Sande halverwege de tocht hield. De demonstratie kun je terugkijken op Periscope.

Voor de definitieve verkiezingsuitslag moeten we wellicht nog even wachten tot morgenochtend. Maar goed gaat die uitslag sowieso niet zijn. Steeds meer politieke partijen – zoals de VVD, het CDA, maar ook het nieuwe Forum voor Democratie – hebben de afgelopen jaren de extreem-rechtse, nationalistische retoriek van Wilders overgenomen. Racisme en uitsluiting worden door een steeds groter deel van de Nederlanders “normaal” gevonden. Eén ding is duidelijk: vanuit Den Haag valt de komende jaren niets te verwachten. Willen we dat het groeiende racisme in onze samenleving wordt bestreden, dan zullen we het zelf moeten doen. En daarom gaan wij vanavond nog de straat op.

De afgelopen weken hebben politici ons voortdurend willen dicteren wat volgens hen “normaal” of “fatsoenlijk” is. Het schofferen van mensen met een migratieachtergrond is “normaal”. Islamofobie en racisme zijn “normaal”. Iedere dag het Wilhelmus zingen is “fatsoenlijk”. Het criminaliseren van minderheden is “normaal”. Dat vluchtelingen op weg naar Europa verdrinken in de Middellandse Zee; dat sommige wetten en mensenrechten wel gelden voor de één en niet voor de ander; dat het van je culturele achtergrond of etniciteit afhangt welke kansen je krijgt in het leven – als we deze politici moeten geloven is het allemaal heel “normaal”.

Maak je geen illusies: bijna alle politieke partijen zijn de laatste jaren flink naar rechts opgeschoven. Bijna allemaal hebben ze, ieder op hun eigen manier, racisme salonfähig gemaakt. En bijna allemaal herhaalden ze, ieder in hun eigen woorden, dat racisme eigenlijk best “normaal” is. Rutte heeft deze verkiezingen kunnen winnen, niet omdat hij een alternatief bood op Wilders’ racistische retoriek, maar omdat hij er een ogenschijnlijk ‘nette’ variant op maakte. In de wereld waarin we morgen wakker worden is extreem-rechts het nieuwe rechts, en rechts het nieuwe midden. Racisme is, inderdaad, de norm geworden.

Maar de giftige taal van extreem-rechts wordt niet alleen gesproken in het parlement of op het Catshuis. Ze sijpelt door de muren van onze scholen en verenigingslokalen, ze wordt gesproken op ons werk en op straat. ’s Morgens lezen we die taal in de krant, ’s avonds horen we haar op televisie. Racisme laat geen aspect van ons dagelijks leven onberoerd.

Willen we strijd aangaan tegen de verrechtsing van onze samenleving en de normalisering van racisme, dan moeten we die strijd dus voeren in onze eigen leef- en werkomgeving – op onze school, ons werk, en de straat. Niet in het parlement, waar ook de komende jaren het geschreeuw van de PVV, de VVD en andere rechtse kloonpartijtjes opnieuw zal overheersen. We moeten ons organiseren, solidair zijn met elkaar, nieuwe coalities durven aangaan. En we moeten vooral durven te geloven in ons eigen kunnen – want vanuit Den Haag valt, ook de komende jaren, weinig te verwachten.

Daarom gaan we de straat op. Niet morgen, wanneer we opnieuw wakker worden in een door racistisch rechts gedomineerd land. Niet overmorgen, wanneer de coalitiebesprekingen zijn afgerond en we weten wie de komende jaren het land gaat regeren, en onder welke afgekochte voorwaarden.

Nee, we gaan vanavond nog de straat op. Om het land te laten horen dat racisme nooit – nóóit! – “normaal” is. Ook niet als Wilders, Rutte, Buma, of Baudet het zeggen. Ook niet wanneer een meerderheid van de Nederlandse stemmers het zegt. Ook niet na 15 maart. We gaan vanavond nog de straat op omdat we niet zullen berusten, maar de strijd tegen racisme en uitsluiting zullen blijven aangaan. Den Haag is voorlopig misschien van hen. Maar de straten zijn en blijven van ons.

Mathijs van de Sande