Uitzetten voor hun eigen bestwil

Jonge vluchteling (uit de film "Tussenland")
Op aanraden van staatssecretaris van Justitie Nebahat Albayrak heeft de ministerraad begin december 2009 ingestemd met een volgende stap om het leven van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) verder te verzieken. Ze kunnen nu nog sneller gedeporteerd worden.

Op zich is dit eigenlijk geen nieuws. Het is simpelweg de volgende maatregel tegen vluchtelingen in een ellendig lange reeks van vaak onmenselijke wetten die is begonnen met het ingaan van de eerste Vreemdelingenwet in 1849. Met als voorlopig  dieptepunt de bewust gecreëerde onveilige omstandigheden in de Schipholbajes, die ertoe leidden dat 11 vluchtelingen verbrandden. Kwestie van “adequaat handelen”, aldus de toenmalige minister Rita Verdonk.

De meeste nieuwe wetten tegen vluchtelingen worden recht gepraat met nationalistische doemscenario’s waarin ons volle land of onze economie het niet meer aan zou kunnen, en we bedolven dreigen te worden onder een vloedgolf van criminelen, leugenaars, bedriegers, aanranders, werkelozen, oorlogsmisdadigers en profiteurs. Bij de amv’s gooit de regering het dit keer eens over een andere boeg: uitzetten zou voor “hun eigen bestwil” zijn.

Amv’s worden bijna per definitie afgewezen en krijgen zelden een vluchtelingenstatus. De zaak wordt meestal al ver voor hun achttiende afgehandeld. Maar omdat ze dan nog niet officieel volwassen zijn, worden ze nog niet direct gedeporteerd. Ze krijgen opvang tot hun achttiende verjaardag. En ondertussen wordt er hard gewerkt aan hun “vrijwillige terugkeer” naar bijvoorbeeld familie of een opvanghuis in het land van herkomst.

Maar wanneer ze eenmaal 18 jaar zijn geworden, verdwijnen de amv’s vaak spoorloos, zodat ze niet gedeporteerd kunnen worden. Het is natuurlijk niet verwonderlijk dat ze zich uit de voeten maken, aangezien ze hun hele hebben en houden en vaak ook hun leven op het spel hebben gezet om hun land te ontvluchten en Nederland te bereiken. Logisch dat ze niet gaan zitten wachten tot ze teruggeschopt worden naar de plek waar ze juist vandaan zijn gevlucht.

Vanaf hun achttiende maakt de overheid hen illegaal. Weer op de vlucht, dit keer ín Nederland, belanden ze in erg moeilijke en kwetsbare posities. Armoede, dakloosheid, uitbuiting en prostitutie liggen op de loer. Daarom hebben dezelfde welwillende beleidsmakers die hen illegaliseren, nu bedacht dat het “in het belang van het kind is om waar mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving op te groeien en zo te voorkomen dat zij in Nederland of elders in Europa in de illegaliteit belanden”. En dus moet er voortaan binnen een jaar beslist worden over de asielaanvragen van amv’s, en kunnen ze vervolgens direct naar “de eigen vertrouwde omgeving” gedeporteerd worden. Nou, is dat even netjes. Nederland is al zo’n feest voor jonge vluchtelingen. En dan worden ze voortaan nog snel “naar huis gebracht” ook, om de letterlijke woorden van Albayrak te gebruiken.

Sandor Schmits