Wat doen we als Baudet en Roos straks voor een Nexit-referendum gaan?

Brexit.
Brexit.

Vandaag zullen de Britten zich uitspreken over de vraag of ze al dan niet binnen de EU willen blijven. Eerlijk gezegd denk ik nog steeds niet dat het van een Brexit zal komen: Britten zijn altijd wat huiverig geweest waar het op verandering aankomt, en in geval van twijfel houdt men daar dan toch liever vast aan de status quo. Dat was met het recente Schotland-referendum niet anders.

Maar móchten de Britten vandaag dan toch stemmen voor die Brexit, dan heeft ook links Nederland zich morgen een vraag te stellen: wat gaan we doen, mocht het hier ook van een referendum komen? Want wed maar dat het succes van Johnson en Farage er dan ook de Thierry Baudets en Jan Roosjes onder ons toe zal aanzetten om het hier nog eens te proberen.

Lexit

Één ding is me inmiddels wel duidelijk: die zogenaamde “Lexit”-campagne (voor een “Brexit over links”, zeg maar) is nooit echt van de grond gekomen. Het handjevol politici en opiniemakers dat zich de afgelopen maanden hard heeft gemaakt voor een links gemotiveerde “Leave”-campagne, moet nu toch vaststellen dat men zich uiteindelijk voor het rechtse karretje heeft laten spannen. Ieder links, genuanceerd geluid is volledig verloren gegaan in die bak racistische, reactionaire herrie. Als het inderdaad van een Brexit komt, morgen, dan zal dat een rechtse overwinning zijn. En misschien een heel klein beetje die van George Galloway – maar ik heb nooit begrepen waarom een zichzelf respecterend, links persoon überhaupt met die idioot geassocieerd zou willen worden.

Maar wat dan? Hoewel ik het goed begrijp, heb ik ook wel met enige verbazing gekeken naar het enthousiasme waarmee sommige van mijn Britse, linkse vrienden de afgelopen maanden het “stay”-kamp hebben ondersteund. Ik kan me wel voorstellen dat je je uiteindelijk tot die keuze gedwongen voelt, maar om nu als (buitenparlementair) links actief campagne te gaan voeren voor het behoud van de EU in haar huidige vorm…? Zouden wij echt bereid zijn om te schikken met de neo-liberale status quo, in de hoop dat het dan later nog eens iets kan worden? Is dat dunne laagje vernis van surrogaat-internationalisme, relatieve bewegingsvrijheid en dito burgerrechten écht voldoende om onze gegronde twijfels en tegenwerpingen tijdelijk te stallen?

Niets doen?

Of we doen gewoon niets, natuurlijk – hetgeen ook mijn standpunt was ten aanzien van het recente Oekraïne-referendum. Uiteindelijk heeft het er namelijk alle schijn van dat rechts er sowieso met de winst vandoor zal gaan. Ieder Brexit- of Nexit-referendum biedt ons uiteindelijk slechts de keuze tussen een euro-nationalistisch neo-liberalisme enerzijds of een diep reactionair Nederlands-nationalisme anderzijds. Niet stemmen is dan aantrekkelijk, maar het is en blijft natuurlijk een beetje een zwaktebod. Het moet uiteindelijk de inzet zijn om te winnen, en niet om alleen maar ‘schone handen’ te houden.

Feit is: willen we als (buitenparlementair) links überhaupt een stem hebben in dat debat, dan zullen we ons overmorgen inderdaad al die vragen moeten gaan stellen – mits het Brexit-kamp wint, natuurlijk. Want Baudet, Roos, en Wilders gaan echt niet wachten tot wij d’r eindelijk uit zijn, met z’n allen. En die laatste “nee”-campagne van de SP… wel, laten we zeggen dat je dan wat mij betreft beter niets kan doen. Voor die “Harry van de SP” ga ík in ieder geval geen foldertjes uitdelen.

Mathijs van de Sande