Turkije: “De strijd gaat door tot Taksim van ons is”

Protest tegen geweld tegen vrouwen in Ankara.
Protest tegen geweld tegen vrouwen in Ankara.

Er zijn nog geen tekenen dat het Taksim-verzet is afgezwakt. Dat zou je kunnen verwachten na anderhalve maand van heftige gevechten. Maar de strijd gaat onverminderd voort, in de straten rond het Taksim-plein en ook in steden elders in Turkije.

Afgelopen zaterdag vonden er overal in het land demonstraties plaats. Eerst was er een demonstratie van vrouwen. Er komen steeds meer berichten naar buiten dat vrouwelijke demonstranten, nadat ze waren opgepakt, seksueel geïntimideerd en soms zelfs aangerand zijn door de politie. De vrouwen gingen zaterdag de straat op om duidelijk te maken dat de politie met zijn handen af moet blijven van vrouwelijke demonstranten.

Zaterdag is de politie daarna opnieuw uiterst gewelddadig opgetreden tegen de wederom duizenden demonstranten die met een rechterlijke uitspraak in de hand richting het Gezi-park optrokken. Met die uitspraak zijn de bouwplannen op het Gezi-park onrechtmatig verklaard, en dus moest het park geschoond worden van politie en opengesteld voor het publiek. Premier Erdogan had immers eerder tegenover de vertegenwoordigers van het protestplatform Taksim Solidariteit verklaard dat hij de uitspraak van de rechter zou respecteren.

De demonstranten, onder wie ook een paar parlementariërs van de oppositiepartij CHP en tientallen journalisten, werden al voordat de groep zich überhaupt kon verzamelen met harde hand van het Taksim-plein verwijderd. Vervolgens zette de politie fascisten in. Die mannen vielen met machetes in de hand vrouwelijke demonstranten aan, en trapten hen in de rug. Dat is door omstanders gefilmd. Op de beelden is te zien dat de politie deze psychopaten gewoon hun gang liet gaan. Erdogan riep al geruime tijd dat de demonstranten vandalen zijn die auto’s in brand steken en vrouwen met hoofddoeken midden op straat aanvallen. Maar opnieuw bleken de enige vandalen in dienst van de AKP zijn. Kort nadat deze beelden naar buiten waren gekomen, maakte gouverneur Huseyin Avni Mutlu via Twitter bekend dat de mannen waren opgepakt. De volgende dag werden ze, zoals gewoonlijk, alweer op vrije voeten gesteld.

Dit is de zesde stuk in onze reeks artikelen van Doorbraak-auteurs over de actuele gebeurtenissen in Turkije. Eerder schreven Bülent Yilmaz en Emek Egeli:

Meer over de opkomst van het fundamentalisme in Turkije lees je in de artikelen van Mehmet Kirmaci:

Na het gewelddadige ingrijpen zaterdag gingen de gevechten tegen de politie in de straten rond Taksim tot laat in de nacht door. Er zijn meer dan vijftig activisten gearresteerd. Ook in Antakya, Antep en Ankara gingen mensen massaal de straat op om te protesteren tegen het harde optreden van de politie, om de gevallen kameraden te herdenken en tegen vernietiging van hun parken. In Ankara kwamen mensen bij een park bijeen dat inmiddels is vernoemd naar Ethem Sarisuluk. Die is tijdens de demonstraties in Ankara door de politie vermoord. Hij werd gericht van korte afstand door zijn hoofd geschoten. De gemeente Yenimahalle van Ankara had toestemming gegeven om het park naar hem te vernoemen. In Antep protesteerden de mensen tegen de vernietiging van een van de bekendste parken van de stad en in Antakya gingen mensen de straat op om de vermoorde Abdullah Comert te herdenken. Tijdens het parkforum werd die avond besloten om voortaan iedere dag om 21:00 uur bijeen te komen en ook een ruilbazaar te organiseren. Daar kunnen mensen dan elkaar gratis spullen aanbieden. Ook werd afgesproken om aanstaande zaterdag een grote demonstratie te organiseren tegen het dictatoriale regime van Erdogan en zijn partij.

In het park in Antakya.
In het park in Antakya.

Een parlementaire zitting die op dat moment ook plaatsvond, liep uit de hand toen een CHP-er uitleg van de AKP eiste over de mannen met machetes. Daarbij liep een parlementslid van de fundamentalisten een hoofdwond op, waardoor die naar het ziekenhuis moest.

Dat het verzet niet is afgezwakt, was ook te merken aan de massale opkomst bij het concert dat zondag in de wijk Kadikoy in Istanboel was georganiseerd door activisten van het verzet. Taksim Solidariteit heeft inmiddels een verklaring uitgegeven waarin wordt gesteld dat hun legitieme strijd doorgaat tot het betonniseren van het Gezi-park en het onttrekken van het park aan de mensen ophoudt. In de verklaring staat dat mensen volgens artikel 34 van het wetboek recht hebben om zich te verzamelen en te demonstreren waar ze willen zonder daarvoor toestemming te vragen.

De vrouwendemonstratie in Istanboel.
De vrouwendemonstratie in Istanboel.

Een andere gebeurtenis van zondag liet ook goed zien hoe zenuwachtig de machthebbers zijn geworden. Een groep van zeventig activisten fietste in protest tegen de bouw van een derde brug over de Bosporus. Ze gingen langs de plek waar de nieuwe brug moet komen. Eerst werden ze tegengehouden door de politie. Die wilde dat ze teruggingen. Maar de fietsers wisten hun actie toch door te zetten. Daarop werd hen de weg afgesneden door een groep militairen. De fietsers moesten hun actie daardoor alsnog beëindigen. Maar eerst lazen ze nog een persverklaring voor.

De fiets-demonstranten...
De fietsdemonstranten…

Gisteren heeft de gouverneur van Istanboel verklaard dat het Gezi-park opengaat voor het publiek. Voor welk publiek, zou je je kunnen afvragen. Want de gouverneur verbiedt activisten nog steeds om er te demonstreren en activiteiten te organiseren. Hij bracht na de opening meteen weer zijn gewapende macht in paraatheid. Nauwelijks drie uur na de officiële opening werden allerlei dagjesmensen alweer uit het park verwijderd door de politie. Het Gezi-park en het Taksim-plein werden weer hermetisch afgesloten, en zelfs journalisten werd de toegang geweigerd. Later braken er weer gevechten uit tussen activisten en de politie. Er zijn berichten dat er geschoten werd met een ongekend aantal rubberkogels. Op maandagavond, tijdens het schrijven van dit artikel, gingen de gevechten nog door. De inmiddels alom bekende gouverneur Mutlu ontpopt zich als eersterangs generaal van Erdogan. Hij voert namens hem oorlog tegen de vijand: de bewoners van Taksim, jongeren, milieuactivisten, LGTB-activisten, vrouwen, kunstenaars, Koerden, en alevieten. De lijst kunnen we eindeloos aanvullen, en hij laat zien hoe breed de oppositie is en hoe machteloos de machthebbers steeds meer lijken te komen staan.

... en het leger dat hen moest tegenhouden.
… en het leger dat hen moest tegenhouden.

De strijd is niet aan het afzwakken, maar zet zich voort. De strijd is feitelijk pas net begonnen. Taksim is overal, de strijd is overal.

Bülent Yilmaz