VVD-wetsvoorstel tegen Antillianen breidt apartheid in Nederland verder uit

Met een vrolijke glimlacht probeert VVD-er André Bosman de Nederlandse apartheid verder uit te breiden.
Met een vrolijke glimlacht probeert VVD-er André Bosman de Nederlandse apartheid verder uit te breiden.
Waarschijnlijk volgende week behandelt de Tweede Kamer het onversneden racistische wetsvoorstel van VVD-Kamerlid André Bosman waarmee hij de komst van Antilliaanse Nederlanders naar Nederland zoveel mogelijk wil beperken. Zo probeert de VVD het systeem van bestuurlijke en maatschappelijke apartheid, dat al zo’n twintig jaar geldt voor mensen zonder verblijfsrecht, uit te breiden naar “kansarme”, “onbruikbare” en “ongewenste” Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Caribische Nederlanders zijn al jarenlang het doelwit van migratiebeheersing. De Bosman-wet vormt het voorlopige dieptepunt in de reeks hetzes en maatregelen van opinie- en beleidsmakers tegen Antillianen. Als het aan de VVD-er ligt, dan zouden dit soort Nederlanders binnenkort moeten kunnen worden opgepakt, opgesloten en uitgezet, omdat ze zich zonder “vestigingsvergunning” in Nederland bevinden. Als mensen uit Curaçao, Sint Maarten en Aruba langer dan zes maanden in Nederland willen blijven, dan moeten ze volgens het wetsvoorstel voldoen aan bepaalde voorwaarden, de zogenaamde “vestigingseisen”. Ze moeten een baan of een onderneming in Nederland hebben. Of ze moeten op een andere manier met eigen middelen in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Of ze moeten een erkende opleiding volgen.

Het hebben van de Nederlandse nationaliteit is voor Caribische Nederlanders dus onvoldoende om in Nederland te mogen zijn. Ze moeten eerst een vergunning aanvragen om hier te mogen verblijven. Pas als zo’n “vestigingsvergunning” is verleend, kunnen ze zich inschrijven in de gemeentelijke basisadministratie en hebben ze recht op sociale voorzieningen. Zonder zo’n vergunning hebben ze geen recht op een sociale huurwoning of een bijstandsuitkering. Als je arm en laagopgeleid bent, dan moet je kennelijk op je eiland blijven zitten en maar zien hoe je je redt. Dan hebben “we” je hier niet nodig. Dat is de boodschap van Bosman aan zijn landgenoten uit het Caribisch gebied.

Etnische profilering

Tegen dit apartheidsvoorstel is al veel kritiek gerezen. Antillianen zijn er uiteraard woedend over en beschouwen de wet als een neo-koloniaal project. In de koloniale tijd werd tot 1954 een vergelijkbaar onderscheid gemaakt tussen aan de ene kant Nederlanders en aan de andere kant Nederlandse onderdanen, de “inlanders” in de koloniën. Die tweede groep mocht niet zomaar naar Nederland komen. Dat soort regels wil de VVD nu opnieuw invoeren. Het Overlegorgaan Caribische Nederland (OcaN) roept al langere tijd op om tegen de Bosman-wet te protesteren.

Ook diverse belangenorganisaties op juridisch gebied hebben er inmiddels de vloer mee aangeveegd. Zo heeft de Commissie Meijers, een groep gezaghebbende juridisch deskundigen, via een notitie laten weten dat het voorstel in strijd is met maar liefst vijf verdragen en twee EU-richtlijnen: het VN-verdrag tegen racisme, het Europees mensenrechtenverdrag, het internationaal verdrag over burgerrechten en politieke rechten, het verdrag over de werking van de EU, het EU-verdrag, de EU-richtlijn tegen racisme en de EU-Dataprotectierichtlijn. Ook het College voor de Rechten van de Mens spreekt zich ertegen uit. De Bosman-wet werkt “stigmatiserend en vooroordeelbevestigend”, zo schrijft het College in een brief aan de Tweede Kamer. Met het voorstel “is het risico aanzienlijk dat Nederlanders uit Curaçao, Aruba en Sint Maarten, en ook personen die qua huidskleur op hen lijken, kunnen worden geconfronteerd met een staande houding door de politie, terwijl blanke, Europese Nederlanders hier niet mee zullen worden geconfronteerd.” Terwijl deze etnische profilering door de politie en andere overheidsdienaren ook nu al hand over hand toeneemt, dreigt de Bosman-wet dat wettelijk nog verder te verankeren en te normaliseren.

Illegalen

Met de Bosman-wet dreigt een systeem van apartheid tussen Nederlanders onderling te worden ingevoerd. Maar dat betekent in de huidige uiterst rechtse en racistische tijd uiteraard niet dat het voorstel parlementair wordt weggehoond. Verre van dat. GroenLinks, D66 en de ChristenUnie stellen zich nog wel wat kritisch op. “Ik veronderstel dat de positie van Antilliaanse Nederlanders zonder toelatingsbewijs verdacht veel gaat lijken op die van illegalen”, reageerde bijvoorbeeld GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman. “Dat brengt dit initiatief verdacht dicht bij dat andere voorstel, namelijk de strafbaarstelling van illegaliteit.” D66-Kamerlid Gerard Schouw staat wel achter het racistische idee, maar vindt het niet effectief. Hij noemde het voorstel “symboolpolitiek”, want het is “eenvoudig te omzeilen door eerst in bijvoorbeeld België te gaan wonen. Ook deze Nederlanders zijn namelijk EU-ingezetenen en kunnen zich vrij vestigen in andere Europese landen. Vanaf dan gelden de EU-richtlijnen en is het mogelijk om naar Nederland te verhuizen zonder aan extra eisen te moeten voldoen.”

De D66-er doet er nogal luchthartig over, maar laat onbenoemd dat vanuit de Nederlandse staat vanzelfsprekend ook druk uitgeoefend kan worden op de rest van de EU om Antilliaanse Nederlanders voortaan ook niet toe te laten in andere Europese landen. Ook op andere beleidsterreinen loopt Nederland in EU-verband voorop bij het uitsluiten en rechteloos maken van bepaalde bevolkingsgroepen. Hoe dan ook, Antilliaanse Nederlanders zonder “vestigingsvergunning” moeten na invoering van de Bosman-wet blijkbaar hun toevlucht zoeken tot andere Europese landen. Nederlanders die dus niet in Nederland mogen zijn, maar opvallend genoeg wel in andere EU-landen. Met dank aan de VVD, die vanzelfsprekend wordt gesteund door de PVV. De SP lijkt zich over het voorstel in stilte te hullen. In het verleden heeft die partij zich er al herhaaldelijk voor ingezet om de komst van Antillianen naar Nederland te “ontmoedigen”. De Groningse SP-wethouder Peter Verschuren bijvoorbeeld probeerde zes jaar geleden al om anderen warm te maken voor projecten om “kansloze” Antillianen te deporteren naar het Caribisch gebied. Van die projecten konden medewerkers van VluchtelingenWerk leren hoe ze afgewezen vluchtelingen konden dwingen om “vrijwillig” terug te keren naar hun land van herkomst, zo vertelde hij toen tijdens een debat.

No go-area

Naast de VVD speelt ook de PvdA een sleutelrol bij het wetsvoorstel. Van deze coalitiepartner verwachten en eisen de liberalen dat ze samen door één deur zullen gaan, koste wat het kost. De VVD dicteert de koers en de PvdA volgt lijdzaam en zonder tegen te stribbelen, dat is de gang van zaken in het kabinet-Rutte II. Maar in het geval van dit wetsvoorstel moeten de PvdA-Kamerleden toch wel enige bedenkingen hebben, al was het maar voor de bühne. De sociaal-democraten hebben inmiddels aangegeven dat ze het voorstel in de huidige vorm niet zullen steunen. Ze willen “een scherpere afbakening van de doelgroep” en “regels voor de inwoners van de eilanden”. Terecht wantrouwt OCaN dit soort vage en verhullende praatjes. “Wat deze ‘afbakening’ en ‘regels’ inhouden is nog niet bekend. Gaat het om inname van paspoorten van bolletjesslikkers? De sociale vormingsplicht voor laagopgeleiden koppelen aan het verbod op uitreizen? Een strenge handhaving van de voogdijregeling voor minderjarigen? Feit is en blijft dat ook bij een ‘afbakening van de doelgroep’ onderscheid zal worden gemaakt op grond van herkomst, hetgeen een vorm van rassendiscriminatie inhoudt.”

Het is duidelijk dat de Kamerleden die zich volgende week niet principieel uitspreken tegen de Bosman-wet, de volle verantwoordelijkheid dragen voor de invoering van een nieuwe vorm van apartheid, waarbij Nederland een no go-area wordt voor bepaalde groepen Nederlanders. Het valt te vrezen dat de PvdA-Kamerleden zich uiteindelijk met een paar mitsen en maren zullen scharen achter het voorstel. Daarmee zouden ze dan collaboreren met de verdere uitbreiding van apartheid in Nederland, zoals ze dat zo’n twintig jaar geleden al deden toen de apartheid tegen mensen zonder verblijfsrecht van de grond kwam.

Harry Westerink