Column: Vernietig het arbeidsethos, laat de mensen vrij

Illustratie die de SP gebruikte bij haar laatste verkiezingspropagandashow.
Illustratie die de SP gebruikte bij haar laatste verkiezingspropagandashow.

Binnenkort zijn er in Nederland met een beetje geluk 1.000.000 baanlozen. Wat een groot feest gaat geven. Een feest dat zijn weerga in de geschiedenis niet kent. Het eerste miljoen is bijna binnen, nog zes miljoen te gaan en we zijn allen verlost van het mensonterende arbeidsethos.

– 1.000.000 mensen die niet meer nodig zijn, in een wereld waarin door het kapitalistische productieproces van materiële en immateriële (= diensten) handelswaar, het leven zelf verkracht wordt. Waarin de mens gedwongen is om zich- en haarzelf te laten prostitueren, want iedere arbeid is prostitutie. Ten gunste van de winst voor een iets grotere bovenmodale middenklasse en een kleinere bovenklasse, die de werkelijke profiteurs zijn.

– 1.000.000 mensen die overbodig zijn, terwijl de winkels nog steeds bomvol liggen met allerlei brol. Brol waar veelal niet eens om gevraagd wordt. Eventueel nuttige – waaronder ook eten – en nutteloze brol waarvan er dagelijks zelfs stapels weggegooid worden. Wegens overproductie. En zelden tot nooit blijkt die nuttige brol duurzaam te zijn. Alles moet kapot kunnen daar het anders niet goed voor ‘de economie’ is. Een ‘economie’ die de onze niet is, daar hij op kapitalisme gebaseerd is. Een systeem waarbij winst maken belangrijker is dan het leven zelf.

– 1.000.000 mensen die ook machteloos moeten toekijken dat de ganse aarde met al dat erop leeft en dat dat leven mogelijk maakt (de aarde zelf, het water en de lucht) naar een zeker rijk der fabelen wordt geholpen. Met dat verschil dat die 1.000.000 mensen haast niet meer medeschuldig zijn aan die nachtmerrie, waarin het leven zelf ontkend wordt.

– 1.000.000 mensen die ondanks de hypocriete schreeuw om “echte banen”, wat het credo blijkt te zijn van hen die angstvallig vast willen blijven houden aan een arbeidsethos dat de mensheid zelf vernedert in het diepst van haar zijn, aan de zijlijn lachend toekijken dat die “echte banen” domweg niet blijken te bestaan. Niet nodig zijn ook.****

* Het kikkerlandje dat Nederland uiteindelijk maar is, blijkt ook zonder die 1.000.000 mensen door en dol te draaien. Waarin het doldraaien die gigantische nutteloze en vaak contraproductieve arbeid is.

** De reclame-industrie als voorbeeld daarin. Totaal overbodige, geldverspillende en natuurvernietigende arbeid en alleen maar tot doel heeft om die vaak onnodige brol in de mensen hun maag te splitsen. Maar klagen daarover blijkt ‘not done’ te zijn, het (b)lijken tenslotte “echte banen” te zijn.

*** Maar ook de gigantische tewerkstelling die alleen maar tot doel heeft om te onderdrukken (middels vernederende controle), uit te buiten (middels het erop toezien dat het gepeupel voldoende en efficiënt produceert, door de nodige lagere, midden en hogere kaders die daarmee “echte banen” hebben verworven) en uit te sluiten (middels mens ontkennende en dwingende in het leven geroepen wetten, die er alleen maar toe bijdragen dat de bovenmodale middenklasse en bovenklasse ongestoord kan blijven verspillen).

**** Met die nutteloze en contraproductieve geleverde arbeid meegerekend is het een veelvoud aan mensen dat feest kan gaan vieren, zijnde niet meer nodig, overbodig, afgeschreven en daardoor weer zelf mag leren leven. In plaats van zich te laten leven.

– 1.000.000 mensen die ook nog eens vernederd worden door hen ‘werklozen’ te noemen, waarmee zelfs ontkend wordt dat simpele basisvereisten, nodig om te leven of overleven, zoals koken, wassen, schoonmaken en wat al dies meer zij, ‘werk’ zijn. Werken doet iedereen echter voor zich- en haarzelf, arbeiden daarentegen vóór een baas of áls baas. Een baanloze is daarmee dan ook alleen maar een arbeidsloze, maar nooit een werkloze.

– 1.000.000 mensen die hun uitkeringsrechten ontlenen aan het gegeven dat je in Nederland niet buiten het systeem kunt leven. Er is geen mogelijkheid om ergens in de natuur een hutje neer te zetten en te leven van de vruchten van het bos. Je moet binnen de staat leven en je moet binnen het (hun) economische systeem leven. Er is geen keuze. Moeten, omdat een ieder tot Nederlander gebombardeerd is, met alle gevolgen van dien: paspoort, ID, het tot burger gedegradeerd zijn.

– 1.000.000 mensen die eigenlijk beloond zouden moeten worden, daar ze zich terecht en legitiem hebben kunnen onttrekken aan de – vaak – moordende ratrace, die van ons mensen wezens heeft gemaakt die het niet eens waard zijn om zich een plaats in de dierenwereld te verwerven, tussen en met de andere levende wezens. Er is geen ander levend wezen dat zich onderschikt maakt, dan wel absoluut heerst over, en zich – als ‘baas’ of ‘knecht’ – laat vernederen door een soortgenoot. Arbeid ontkent het leven, arbeid dient er alleen maar voor om die winsten te genereren en veilig te stellen, ten koste van het leven zelf.

– 1.000.000 mensen die beloond zouden moeten worden,* zodat ze in het gunstige geval kunnen gaan zoeken naar het leven zelf. En zo aanzetten geven naar een toekomstige manier van leven en werken. Naar het “hoe te leven”, dat ons verleerd is door een onderdrukking, uitbuiting en uitsluiting die “beschaving” wordt genoemd. Waarin het arbeidsethos cruciaal is om juist te kunnen onderdrukken, uit te buiten en uit te sluiten. De ganse mensheid wordt een dienst bewezen; het geleerde “hoe te leven” draagt eraan bij dat de mens weer deel van de haast verloren gewaande ecologie wordt waarin de mens zelf ooit een deel van was, in plaats van dat die zich naast, boven en onder die ecologie zelf geplaatst heeft.

* Baanlozen moeten gekoesterd en gepamperd worden. Baanlozen geven in dat gunstige geval richting aan een toekomst waarin we allen bevrijd zullen zijn van het tot op het bot vernederende arbeidsethos. Een toekomst waarin, refererend naar onder andere Johan Huizinga, de Provo en Constant Nieuwenhuijs’ “New Babylon”, de ‘homo faber’ (= de arbeidende mens) gestorven is en ruimte heeft gemaakt voor de ‘homo ludens’ (= de spelende mens).

In plaats daarvan worden die 1.000.000 mensen met een hongerloontje aan de kant geschoven en heden ten dage meer en meer als “parasieten” en potentiële criminelen weggezet. Een hongerloontje dat maar nauwelijks en veelal niet eens genoeg blijkt te zijn om te overleven.

Ook “gematigd” en “reformistisch” links roepen, tezamen met de vakbonden – uiteraard, anders verliezen die hun bestaansrecht, hun “echte banen” – mee met de beulen van het leven zelf; “echte banen” eisen houdt door hen die mythologische wereld, die een nachtmerrie is, mede in stand. Een wereld die de onze niet is, die ook nooit de onze genoemd mag worden. Dat al te gaan poneren, is een verraad plegen aan de mensheid en al het andere leven zelf.

Neem de bovenstaande illustratie die de SP gebruikt heeft bij haar laatste verkiezingspropagandashow. Die partij wil dat zelfs blinden en rolstoelgebruikers mee komen helpen om graven dicht te gooien. Graven waarin de onderklasse ligt; de tot illegaal gebombardeerde vluchtelingen, chronisch zieken, gehandicapten en arbeidsonwilligen. De “kapitalistische bevolkingspolitieke slachtoffers” dus, de gecreëerde “overbodige mensen”, die men definitief uit het straatbeeld wil verwijderen.

Men blijft maar niet (h)erkennen dat door mechanisatie en lage lonenlanden-politiek wereldwijd minder mensen nodig zijn in het kapitalistisch productieproces van materiële en immateriële handelsgoederen en dat dit dusdoende een gigantische hoeveelheid “overbodige mensen” gecreëerd heeft. Baanlozen, ook tot illegaal gebombardeerde en – zo genoemde – economische vluchtelingen (alsof je wel van de honger mag sterven als economische vluchteling en alleen niet door een kogel zou mogen sterven als politieke vluchteling), maar ook de chronisch zieken, gehandicapten en ouden van dagen, zouden van die “overbodige mensen” zijn.

De Nederlandse staat, waarin de regerende en de oppositiepartijen hetzelfde reageren op de groeiende groep gecreëerde “overbodige mensen”, bewerkstelligt dat via het organiseren en toedienen van een racistisch* en nationalistisch beleid van sociale uitsluiting.** Waarin ‘links’ dat voor velen onzichtbaar gif met een sociaal sausje overgiet om het ogenschijnlijk eetbaarder te maken en rechts hetzelfde gif domweg met een verzilverde paplepel aan het gepeupel voedt. Het omvormen van de “verzorgingsstaat” in een “participatiesamenleving” moet dan ook bezien worden in het licht van Nederland als ontmoedigingsmachine. Oftewel: hoe de kapitalistische bevolkingspolitiek op een nieuw niveau gebracht wordt.

* Juist door “participatie” te promoten, kan het beleid van uitsluiting praktisch uitgevoerd worden: tot illegaal gebombardeerde vluchtelingen worden uitgesloten, en “mogen” niet meer (mee) “participeren”. Illegaliteit gaat zelfs strafbaar gesteld worden.

** Inzet van die “participatiesamenleving” is om het arbeidsethos een nieuw elan mee te geven: “participeer” je niet mee – weiger je bijvoorbeeld de opgelegde dwangarbeid -, dan draag je niet bij, dan is het je eigen schuld dat je in de stront wegzakt, dan verlies je je uitkering en feitelijk je recht op bestaan.

Het is dan ook noodzakelijk om het arbeidsethos zelf frontaal en resoluut aan te gaan vallen. Willen we niet allen ten onder gaan en het (leren) leven zelf definitief naar een rijk der fabelen gaan verwijzen. Ondanks die meerderheid, die koste wat het kost en ook angstvallig blijft stellen dat we gedoemd blijken zijn te leven om te werken in plaats van dat we leven om te leven.

Ter eer en glorie van het mens-zijn zelf. Ter eer en glorie van het leven zelf dat weer in eigen handen genomen wordt als baan- en arbeidsloze. Om te leren leven voor het plezier, niet om die arbeidspijn in stand te houden. Die pijn, die gepaard gaat met zwoegen, zweten, gesloopte zenuwen en voortdurend aan stress, vuil, stank, lawaai, beroepsziekte, gevaar voor ongeval, enzovoorts, onderhevig is.

Maak je niet medeschuldig aan die volksverlakkerij.

Bart de Baan