Duitsland: over de vele bewoners van het fascistische riool
En opnieuw komt de stank uit het fascistische riool in Duitsland naar buiten. In 6 deelstaten in de Bondsrepubliek deed de politie op 14 februari invallen in woningen en arresteerde 12 neo-nazi’s. Die behoren tot Gruppe Somogyi, een extreem-rechtse terreurgroep die aanslagen wilde plegen op politici, vluchtelingen en moslims, met als doel “de staats- en maatschappijordening van de Bondsrepubliek Duitsland aan het wankelen te brengen en uiteindelijk omver te werpen”, zoals de Duitse Justitie verklaart.
Een van de verdachten was werkzaam als politie-ambtenaar in Nordrhein-Westfalen. Gruppe S., vernoemd naar de leider, Werner Somogyi, opereerde onder de naam “De harde kern”. Er zijn volgens Welt am Sonntag connecties met Soldiers of Odin. Deze extreem-rechtse organisatie was eind 2015 als burgerwacht in Noord-Finland actief, met als doel vluchtelingen uit het Midden-Oosten tegen te houden. Naast leider Somogyi behoort Steffen Balder tot de gearresteerden. Deze neo-nazi richtte in 2018 de burgerwacht Vikings Security Germania Division Sachsen Anhalt op, onder andere om zich voor te bereiden op Tag X. Vikings Security Germania is een afsplitsing van de Soldiers of Odin.
Met de invallen zijn zware terreuraanslagen voorkomen, zegt Thomas Strobl, minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Baden-Württenberg. Procureur-generaal Peter Frank, die het onderzoek naar Gruppe Somogyi leidt en ook verantwoordelijk is voor het onderzoek naar de moord op Walter Lübcke en de aanslag op de synagoge in Halle, waarschuwt opnieuw voor “het grote gevaar van extreem-rechts voor de Duitse democratie”.
De arrestatie van leden van weer een nieuwe neo-nazi terreurgroep laat zien dat het gevaar van extreem-rechts in Duitsland steeds grotere vormen aanneemt. Aan de ene kant is dat de opmars van de Alternative fur Deutschland (AfD). Die partij was onlangs nog in het nieuws toen ze de verkiezing van de nieuwe minister-president van de deelstaat Thüringen mogelijk maakte. Lokale afdelingen van de CDU en de FDP stemden in met steun van de AfD voor de kandidaat, die overigens na alle politieke en maatschappelijke onrust een dag later alweer aftrad. Samenwerking met de extreem-rechtse en antisemitische AfD zorgde voor een crisis in de Duitse politiek, waardoor men nu serieus rekening houdt met Bondsdag-verkiezingen in de herfst van dit jaar. Politicoloog Frank Decker van de Universiteit van Bonn zegt in NRC Handelsblad van 12 februari over de AfD: “Duitsland heeft altijd een rechts-extremismeprobleem gehad, met geweld en zelfs terrorisme. Maar een succesvolle extreem-rechtse partij bestond hier niet. Ook de AfD was aanvankelijk niet extremistisch. Maar inmiddels hebben extremisten de AfD overgenomen, ze bepalen de koers. Zolang dat extremisme in de partij vertegenwoordigd is, zullen de andere partijen niet met haar samenwerken. En ik zie geen tekenen dat de AfD zich matigt.”
Aan de andere kant is er het steeds openlijker en gewelddadiger optreden van neo-nazi terreurgroepen, die er niet voor terugschrikken politici en migranten aan te vallen en te vermoorden, en bomaanslagen te plegen. Daarbij verdwijnt ook meer en meer de grens tussen legaal en illegaal, waar Frank Decker ook op wijst. Extreem-rechtse activisten manifesteren zich in de AfD en hebben steeds meer invloed op de koers van de partij. Bleef het rechtse geweld voorheen vooral beperkt tot aanslagen van individuen en overduidelijke neo-nazi groeperingen, tegenwoordig is er steeds meer uitwisseling tussen ondergronds en bovengronds. Extreem-rechts wordt in de parlementaire democratie hoorbaar; fascisme wordt salonfähig. Zoals in Nederland, België, Frankrijk, Italië, Griekenland en Spanje al langer aan de gang is.
Volgens het German Institute on Radicalization and De-Radicalization Studies is het extreem-rechtse terrorisme in Duitsland sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw verantwoordelijk voor 229 moorden, 123 bomaanslagen, 2.173 brandstichtingen, 12 ontvoeringen en 174 gewapende overvallen. Op de website van de Bundeszentrale für politische Bildung (BpB) staat een interactieve tijdlijn van extreem-rechts geweld die loopt van 1945 tot 2013. Van de Werwolf-Freischärler-Kommandos, dat een terreurnetwerk vormde tegen de geallieerde legers in 1944-45, via de Bund Deutscher Jugend in 1950-51, de Wiking-Jugend in 1952, de Nationalsozialistische Kampfgruppe Großdeutschland (1972) en de Wehrsportgruppe Hoffmann in 1973 tot de bomaanslag op het Oktoberfest in München in 1980 en de moorden van de Nationalsozialistischer Untergrund begin van deze eeuw. De Gruppe Somogyi is de zoveelste in een lange lijst van extreem-rechts geweld.
Het fascistische riool laat een aantal constanten zien. De neo-nazi’s organiseren zich in verenigingen die zowel een bovengrondse als een ondergrondse tak hebben. De bovengrondse vormt, met politieke activiteiten of historische en folkloristische interesses, een rookgordijn voor de illegale, gewapende tak. Men houdt gevechtstrainingen, in zowel binnen- als buitenland. Er is veel contact met individuen en organisaties die dezelfde extreem-rechtse ideologie aanhangen; men wisselt gedachtegoed en politieke en gewelddadige strategieën uit. Muziek vormt hierin een rode draad: neo-nazi bands toeren door Europa en de Verenigde Staten. Hun optredens zijn ontmoetingsplekken voor extreem-rechtse militanten. De neo-nazi’s communiceren via chatrooms op diverse online-platforms en streamen via internet de aanslagen.
Men legt wapendepots aan of heeft toegang tot wapens van het stay-behind netwerk Gladio, dat ooit door de NAVO werd opgericht om bij een eventuele aanval en bezetting van de Sovjet-Unie aanslagen te kunnen plegen. Blijkbaar is een groot aantal van deze depots opgerold, want de terroristen bouwen steeds vaker hun wapens zelf. Dat deed de neo-nazi die in Halle de synagoge aanviel en twee mensen vermoordde. En bij een aantal leden van de Gruppe Somogyi zijn ook zelfgemaakte wapens en explosieven gevonden.
En er is een opvallende overlap tussen de neo-nazi groeperingen en de opsporingsdiensten in een groot aantal Europese landen. Het Gladio-netwerk bood hiervoor de eerste infrastructuur. De zogeheten “strategie van de spanning” – de maatschappij zo ontwrichten dat militairen een staatsgreep moeten plegen om “de orde te herstellen” – werd in Italië in de jaren zeventig voor het eerst toegepast (“de jaren van lood”, met aanslagen op stations) en later in Frankrijk, Duitsland en België voortgezet. De verwevenheid van politie, leger en opsporingsdiensten met neo-nazi groeperingen in Duitsland is het afgelopen decennium alleen maar duidelijker geworden. Het ‘raadsel NSU’, waarover Harald Minkens op deze site meerdere artikelen heeft geschreven, bestaat nog steeds. Dat bleek opnieuw bij de moord op Walter Lübcke, het “Hannibal-netwerk” van soldaten, oud-militairen, politieagenten, commando’s van speciale eenheden, Justitie-ambtenaren en medewerkers van de inlichtingendiensten, waarvan het bestaan in 2018 door de Duitse krant taz werd onthuld, “brandpunt Chemnitz”, waar in 2019 een terreurgroep werd opgerold en waar de NSU in 1998 ondergronds ging, de achtergronden van de aanslagpleger in Halle en nu weer de Gruppe Somogyi. Het fascistische riool herbergt vele opvallende bewoners: van neo-nazi’s tot politieagenten en opsporingsambtenaren!
Rutilio Grande