Een jaar lang dwangarbeid bij de Wibra (voor 500 euro per maand)

Annie was ruim tien jaar fulltime en met plezier werkzaam bij V&D in Rotterdam. Toen zij in 2013 plompverloren een nieuw contract kreeg aangeboden – van 36 naar 10 uur – knapte er iets bij haar. Annie weigerde akkoord te gaan en belandde, zonder recht op een WW-uitkering, direct in de bijstand. Moeder Miep, die zelf een parttime baan heeft: “Toen huurde de sociale dienst twee detectives in, omdat het vermoeden bestond dat Annie samenwoonde met haar werkende vriend. Terwijl ze gewoon bij ons thuis zat en niet eens het volle bedrag aan bijstand ontving, maar vanwege de kostendelersnorm maar vijfhonderd euro. Ons gezin is drie maanden geschaduwd, op een gegeven moment wisten ze werkelijk alles van ons. Wij werden opgejaagd, onze gezondheid begon eronder te lijden. In het rapport dat werd uitgebracht, stonden ook gegevens van een andere klant, gevoelige informatie over iemand die wij niet kenden. De sociale dienst gaf toe “een foutje” te hebben gemaakt en uiteindelijk konden wij aantonen dat Annie permanent bij mijn man en mij verbleef. Dat doet ze trouwens nog steeds.” Vooral dankzij de bemoeienissen van Riene Verburgh mag de sociale dienst in de Hoeksche Waard op last van de Centrale Raad van Beroep voortaan geen gebruik meer maken van detectives. Zij had ook een man in ’s-Gravendeel bijgestaan in zijn verzet tegen het “intimiderende speurwerk”. “Dat was pure winst. Maar ze nemen het tot op de dag van vandaag niet zo nauw met de voorschriften van de Participatiewet, die bepalen dat een tegenprestatie voor het ontvangen van bijstand betaald werk niet in de weg mag zitten. Ik ken een behoorlijk aantal mensen in de bijstand die commerciële arbeid verrichten; en de wethouders van de aangesloten gemeenten laten het allemaal gebeuren.” Ook Annie ging bij een bedrijf, de Wibra, aan de slag om arbeidservaring op te doen. Voor die vijfhonderd euro bijstand per maand. Ze kreeg de toezegging dat ze na een jaar in vaste dienst zou komen. Wat gebeurde er? Annie mocht na dat jaar haar biezen pakken. Riene: “Er werken nog steeds meisjes met een uitkering in de winkel van de Wibra, alleen nu niet langer dan drie maanden.” Die periode van één kwartaal bracht Annie vervolgens werkend door bij een manege in het buitengebied, op twintig kilometer – met de fiets – van haar ouderlijke woning en daarna bij een andere stalhouderij. Daarmee was de koek nog niet op. Annie werd tewerkgesteld op nota bene een sociale werkplaats en een wasserette in Rotterdam. Op de werkplaats werden mensen in de bijstand en mensen met een beperking in gescheiden groepen met elk een eigen leidinggevende ingezet.

Robin Bruinsma in Met bijstanduitkering werken bij de Wibra (Tribune)