Klimaatmars blijft bezig met symptoombestrijding – dit kan en moet anders (brandbrief)

Banners van het anti-racistische dekoloniale blok in juni 2022 in Rotterdam.

De organisaties (waaronder Doorbraak) die in juni 2022 en november 2023 een anti-racistisch en dekoloniaal blok organiseerden op de Klimaatmars publiceerden vandaag in OneWorld een brandbrief aan de Klimaatcrisis Coalitie, die morgen opnieuw een mars organiseert (op de Amsterdamse Zuidas). De brief is inmiddels door 28 organisaties onderschreven. Tekenen kan hier nog steeds. Gisteren plaatsten we al een artikel met de inhoudelijke achtergrond van de brandbrief. Een deel van de ondertekenaars zal er morgen niet bij zijn en “hun collectieve energie in andere gezamenlijke acties” steken, zoals ze schrijven. Anderen gaan wel, en zullen waarschijnlijk te vinden zijn in het Palestijnse of in het anti-fascistische blok. Hieronder de integrale tekst van de brandbrief.

Sinds enkele jaren organiseert een coalitie van ngo’s samen met een paar grassroots-bewegingen “klimaatmarsen” om mensen te verbinden in de strijd voor beter klimaatbeleid. Dit jaar wordt de Klimaatmars op de Amsterdamse Zuidas georganiseerd door de Klimaatcrisis Coalitie (KCC). Bij de Klimaatmars van vorig jaar speelden Greenpeace, Milieudefensie, Fossielvrij NL en de FNV een belangrijke rol in de uitsluiting, policing en onveiligheid van Palestijnse en andere Inheemse climate justice stemmen. Helaas negeren de grote groene partners de oorzaak van de klimaatcrisis al meerdere decennia. Door zich te richten op het symptoom van klimaatverandering negeren zij de wortels van deze crisis: het patriarchale en koloniale kapitalisme dat in stand gehouden wordt door het militair-industrieel complex.

Waarom de Klimaatmars problematisch is

De Klimaatcrisis Coalitie heeft vanaf dag één onder spanning gestaan van onderlinge machtsrelaties: organisaties met miljoenen aan de ene kant en grassroots activisten, die people power hebben maar niet zoveel euro’s, aan de andere kant. Een ander spanningsveld is dat 90 procent (als niet meer) van de Klimaatcrisis Coalitie wit en middenklasse is. Het is in erkenning van deze langdurige scheefgroei en politieke keuzes van de Klimaatcrisis Coalitie dat klimaatrechtvaardigheidsgroepen, Inheemse groepen, anti-racisme groepen, anti-oorlog stemmen en de Palestina-beweging zich uitspreken over het “Protestival” feestje dat de Klimaatmars wil houden ten koste van onze rouw, woede en verdriet over het (milieu)geweld en het (milieu)verlies dat onze gemeenschappen al lange tijd hebben ervaren. Ons huis staat al 500 jaar, of 76 jaar of decennia in brand, en jullie feestje helpt ons niet dit te blussen. Door dit niet serieus te nemen, draagt de Klimaatmars bij aan racistische campagnes die de stemmen van mensen van kleur en Inheemse mensen uitwissen of als token toeëigenen.

We eisen solidariteit

Dit neemt niet weg dat er een grote verantwoordelijkheid ligt bij de Klimaatcrisis Coalitie. Met een grote achterban die zich oprecht zorgen maakt over de klimaatcrisis, is het de beurt aan alle coalitiepartners om duidelijk te maken dat de klimaatcrisis een politiek probleem is, een koloniaal probleem. Het militair-industrieel complex is de grootste vervuiler en is tevens de verbindende schakel tussen de missies van de groene ngo’s rondom emissies en milieu en onze toewijding aan dekolonisatie en rechtvaardigheid. Genocide en ecocide gaan hand in hand en jullie stilte hierover in de klimaatstrijd is oorverdovend.

Daarom komen wij met de volgende drie eisen:

1. SOLIDARITEIT: Er is eenduidige communicatie nodig van de groene ngo’s dat defund the military zowel de weg is om emissies snel te reduceren als extra gelden oplevert voor klimaatherstelbetalingen en dringend nodig is om levens van de onderdrukten te beschermen.

Klimaatrechtvaardigheidsactivisten zijn moe van wit geweld van groene ngo’s in hun ontkenning van kolonialisme en genocide op Inheemse bevolkingen zoals in Palestina. Genocide met dezelfde wapens die de atmosfeer, de lucht en biosfeer vervuilen. De weg naar klimaatrechtvaardigheid loopt via een bevrijd Palestina. Zonnebloemen (climate justice-strijders) en watermeloenen (decolonize Palestine-strijders) worden beiden onderdrukt door politie en politiek geweld. Het klimaatprivilege van de Klimaatcrisis Coalitie ontkent de keten van geweld die anderen ervaren.

2. ANTI-RACISME: Witte liberale fragiliteit mag binnen de Klimaatcrisis Coalitie niet langer belangrijker zijn dan de betrokkenheid en veiligheid van mensen van kleur en Inheemse mensen.

Racisme wordt al lang ervaren en waargenomen door zowel deelnemende mensen van kleur als door witte mensen die strijden voor dekoloniale klimaatrechtvaardigheid, en worden door beiden gezien als onacceptabel en ondermijnend voor een gezamenlijke strijd voor klimaatrechtvaardigheid. Tijdens de klimaatmars vorig jaar zette de organisatie zelfs de microfoon uit van twee vrouwen van kleur die het verband tussen genocide, ecocide en militarisme uitlegden op het podium! Dit was voor ons een kantelpunt. De afwikkeling van deze gebeurtenis heeft binnen onze organisaties voor grote twijfel gezorgd ten aanzien van onze deelname aan de Klimaatmars. Welke belangen behartigt de Klimaatmars nu eigenlijk? Veel mensen van kleur voelen zich niet veilig op jullie ‘feestje’.

3. HERSTEL: We zien graag een plan van actie met betrekking tot gemaakte blunders op het gebied van racisme en gebrek aan solidariteit en het creëren van een onveilige plek voor activisten van kleur en Inheemse mensen.

Er zijn excuses nodig en handelingen en processen om anti-racisme en solidariteit een impuls te geven voordat er herstel van vertrouwen kan plaatsvinden.

Aangezien de Klimaatcrisis Coalitie activisme voor klimaatrechtvaardigheid en een Free Palestine ondermijnt, stoppen op dit moment meerdere groepen liever hun collectieve energie in andere gezamenlijke acties.

(Je kan als groep ook ondertekenen als je wel naar de Klimaatmars gaat, maar de eisen ondersteunt. Organizers van het dekoloniale blok waar voorheen 24 organisaties aan meededen, zullen niet meer komen vanwege Nakba-ontkenning en racisme. Andere ondertekenaars kiezen wellicht ervoor om hun terechte plek te eisen in het protest, maar met een ambivalent gevoel. Samen zijn we vastberaden en hebben we elkaar gevonden in de strijd voor dekoloniale klimaatrechtvaardigheid.)