Nederlandse media negeren aankaarten racisme tijdens klimaatmars
Het is verbijsterend hoe de dekoloniale en anti-racistische geluiden vanuit de klimaatmars op 19 juni in Rotterdam uitgewist worden door de Nederlandse mainstream media. Het protestblok waarbij zo’n 300 personen zich aansloten, met vier 4 meter hoge banners, leidde deze mars en liep met reden voorop. Noch NOS, Nu.nl, AD, het Parool, Trouw of RTV Rijnmond, om een greep uit de media te nemen, hebben het geluid vanuit dit blok benoemd. Noch werd ergens een foto met een volledig zichtbare banner van dit blok gepubliceerd. Het negeren van het extreem belangrijke punt, namelijk dekolonisatie en anti-racisme, mag misschien geen verrassing zijn in een (voormalig) kolonialistische samenleving als Nederland, maar het is wel schandelijk en schadelijk.
Racisme en kolonialisme in de klimaatbeweging
Het dekoloniale en anti-racisme protestblok vertegenwoordigde het kritische geluid tussen de soms kolonialistische en racistische geluiden binnen de klimaatmars. Laat me twee voorbeelden noemen waarin dit soort geluiden in de klimaatmars waren vertegenwoordigd.
Ten eerste waren er banners en bordjes die onkritisch pleitten voor meer windmolens of zonneparken, maar er wordt nog weinig aandacht besteed aan de arbeid en de oorsprong van de grondstoffen waar deze technieken mee gemaakt worden. De grondstoffen om deze zogenaamd duurzame energie op te wekken worden namelijk gemijnd in het Globale Zuiden. Hierbij wordt er ecologische en sociale schade aangericht in deze gebieden.
Ten tweede waren er geluiden voor het opleggen van beperkingen om de wereldbevolking te verkleinen. Klimaatverandering wordt veroorzaakt door het (historisch en actueel) extreem overmatige energie- en grondstoffengebruik van landen in het Globale Noorden. De zogenaamde ‘overbevolking’ in het Globale Zuiden is niet meer dan een bliksemafleider van de westerse bijdrage in globale co2-emissies. Bovendien neemt dit punt op geen enkele manier de historische verantwoordelijkheid voor klimaatverandering van sommige landen in overweging, iets wat zelfs op de COP 26 in Glasgow (2021) is onderkend.
White supremacy kills people and planet
Deze boodschap was duidelijk te zien op de banner die de klimaatmars leidde, begeleid door een chant met dezelfde boodschap. Witte superioriteit is het onderliggende sociale instituut van onder andere kolonisatie en racisme. Het is een ideologie die mensen voorhoudt dat iedereen die Wit is, of alles wat Witheid vertegenwoordigd, beter (superieur) is dan alles dat niet-Wit is.
Kort gezegd gaat het om mensen die conceptueel (vandaar de hoofdletter W) als Wit beschouwd worden, in dit geval in de Nederlandse samenleving. Bijvoorbeeld in de scheidslijn tussen welke mensen een Nederlandse verblijfsvergunning krijgen zonder inburgeringstest en het spreken van de taal, en welke mensen die test wel moeten halen. Witheid gaat niet alleen over mensen, maar ook over concepten. Bijvoorbeeld westerse concepten van democratie of moderniteit. Deze ideeën probeert het Globale Noorden in het Globale Zuiden te implementeren, door middel van oorlog, economische sancties, verdringing en andere dwangmiddelen.
Witte superioriteit doodt mensen en de planeet doordat deze ideologie voorhoudt dat Witheid goedheid vertegenwoordigt, ook op ecologisch niveau. Bijvoorbeeld dat een industriële manier van voedselproductie het beste is. Deze industrie is nagenoeg synoniem met dodelijke monoculturen en dient de industriële vleesindustrie.
Het is allang duidelijk dat deze manier van voedselproductie misschien economisch effectief is voor sommige mensen, maar enorm vernietigend is voor ecosystemen en verantwoordelijk is voor klimaatverandering. Dat de industriële voedselproductie vernietigend werkt, blijkt ook uit het feit dat in westerse landen de biodiversiteit al eeuwen omlaag gaat. Dit terwijl in gebieden waar Inheemse mensen samenleven extreem veel biodiversiteit beschermd wordt. Zoals ook onder andere de Verenigde Naties erkennen, wordt 80 procent van de wereldwijde biodiversiteit beschermd en onderhouden door Inheemse mensen die samen slechts 5 procent van de wereldbevolking vormen.
Het ontkennen en negeren van het racisme en kolonialisme dat voortleeft in de Nederlandse samenleving, politiek en media leidt ertoe dat deze vormen van onderdrukking doorgezet en zelfs versterkt kunnen worden. Het is van groot belang dat er kritisch wordt gekeken naar de gevolgen van een geloof in Witte superioriteit, en er herstel wordt verricht op basis van historische verantwoordelijkheid. Dat is waarom wij protesteren tegen racistische NGO’s, koloniale klimaatpolitiek, de Nederlandse oorlog tegen gelijkheid, en de Witgewassen milieumedia.
Shila Ishwardat
(De auteur is organisatrice, trainer en onderzoeker. Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl.)