“Maar mijn vrienden doen dat niet” – Podcasts over hoe om te gaan met geweld binnen je vriendenkring
Een korte introductie en een podcastrecensie over transformatieve rechtvaardigheid en collectieve verantwoordelijkheidsovername.
Je mag me gerust naïef noemen. Waarom? Omdat ik lang dacht dat mijn vrienden niet gewelddadig zijn. Ik ben echt niet bevriend met een verkrachter of iemand die zijn kind slaat. Mijn vrienden doen dat niet. Helaas, de realiteit heeft me geleerd dat dat wel het geval is. Ook binnen mijn linkse vriendenkring zijn er mensen die duidelijk een geweldprobleem hebben.
Toen de omvang van het geweld op tafel lag, ben ik gaan praten met de daders. Dit waren erg intense gesprekken. Een van die genoemde gesprekken is me bijgebleven. Ik vroeg aan een van de daders hoe het kan dat hij in de jaren dat we veel contact met elkaar hadden niet gewelddadig was.
Zijn antwoord verbaasde me: “Ik had jullie, de scene. Er was sociale controle.” Met scene bedoelde hij zijn vrienden, huisgenoten, kraakmaatjes en misschien ook een klein beetje mij, want we trokken toen veel met elkaar op.
Dit gesprek vond een aantal jaren geleden plaats. Sindsdien heb ik er veel over nagedacht of een groep niet toch meer invloed heeft op potentiële daders dan dat ik tot dan toe dacht. Kunnen wij als groep geweld voorkomen? En als we het niet kunnen voorkomen, hoe kunnen we het geweld stoppen en de betrokkenen steunen en begeleiden? Deze vragen brachten me bij het concept van “transformative justice” en in het bijzonder “community accountability”.
Volgens Mia Mingus is transformative justice of transformatieve rechtvaardigheid een politiek kader en een aanpak om te reageren op geweld, schade en misbruik. In wezen gaat het erom op geweld te reageren zonder meer geweld te creëren.
Binnen transformative justice is er ook een manier om met de dader(s) om te gaan. Dit heet community accountability of collectieve verantwoordelijkheidsovername. Als ik deze definitie goed begrijp, gaat het erom dat een gemeenschap stappen onderneemt om geweld te voorkomen en een manier vindt om er mee om te gaan. Bij gemeenschap (community) kun je denken aan een groep mensen die al dan niet tijdelijk veel met elkaar optrekken, bijvoorbeeld een filmcollectief, een actiegroep of vriendenkring, maar ook je collega’s op het werk. Het idee is dat de gemeenschap verantwoordelijk is (accountable) voor het voorkomen van geweld, of deze verantwoordelijkheid (over)neemt. Als er toch geweld heeft plaatsgevonden, is het belangrijk om erop te reageren. Hierbij steunt de gemeenschap de slachtoffers en de daders erkennen het geweld en krijgen inzicht in hun handelen en veranderen dit.
Om een antwoord te vinden op mijn vraag of mijn vriendengroep echt iets kan betekenen, ben ik gaan luisteren naar podcasts over hoe om te gaan met geweld en in het bijzonder over community accountability. De volgende podcast is een van die podcasts. Het is ook meteen een aanleiding hoe je binnen je vriendenkring kunt nadenken over community accountability.
Veel luisterplezier!
Ronja
In het kort: audioverslag van een workshop over transformative justice en community accountability, in zes delen, in het Engels, inclusieve transcripts en show notes
Waar gaat het over?
Deze zesdelige podcast is een audioverslag van een workshop over geweld en hoe je er anders mee kunt omgaan. Een groep van 27 mensen, werkzaam in de theaterwereld in de VS, is een jaar lang aan de slag gegaan met transformative justice. Hierbij werden ze begeleid door Mia Mingus, medeoprichter van het Bay Area Transformative Justice Collective.
In de eerste drie afleveringen (Pilot – What /is/ the Real Work of Transformative Justice? , A Kind of Origin Story , TJ 101, Softening the Fist) nemen de makers de tijd om zichzelf en het project voor te stellen. Ook staan ze uitgebreid stil bij de betekenis van transformative justice: een strategie om met geweld om te gaan. Hierbij steun je op je eigen netwerk en vaardigheden en níet op de politie en níet op het idee van gevangenisstraf. Zo’n netwerk kan je gemeenschap zijn of een kleine groep mensen die je kunt contacteren als je geweld is aangedaan of als je zelf gewelddadig was. Hoe je gaat communiceren over geweld is hierbij belangrijk. De deelnemers van de workshop bespreken daarom een aantal voorbeelden van hoe je een gesprek over geweld in gaat en wat onhandige reacties zijn.
In de laatste drie afleveringen (Living Accountably , Applied Practice, Dreaming Forward) wordt het concreter. Hier is te horen hoe de deelnemers met verschillende vaardigheden oefenen om over geweld te communiceren, zoals actief en (lang) naar geweldservaringen luisteren. Ook reflecteren ze op hoe ze tot nu toe hebben gereageerd als ze werden aangesproken op gewelddadig gedrag.
Daarna denken de deelnemers na over wat straffen betekent. Duidelijk is dat straffen niet gelijk is aan verantwoordelijkheidsovername. Nadat dit is vastgesteld, bespreken ze de stappen die nodig zijn bij het nemen van verantwoordelijkheid. Wat er zeker bij hoort, is een welgemeend excuus. De intentie en het nemen van verantwoordelijkheid voor het geweld moet echt zijn. Een ander aspect van verantwoordelijkheid nemen is te analyseren hoe het zo ver heeft kunnen komen om vervolgens die omstandigheden te kunnen veranderen.
Om erachter te komen hoe geweld kan ontstaan, verzamelen de deelnemers in de workshop omstandigheden die geweld kunnen bevorderen. Ook denken ze na over wat gewelddadig gedrag is. Nadat de mogelijke oorzaken en vormen van geweld duidelijk zijn, creëren de deelnemers een transformative justice-aanpak. Ze beginnen met de relaties tussen de betrokkenen (slachtoffer, dader en getuigen) duidelijk te krijgen en erover na te denken wie een steungroep kan vormen voor deze betrokkenen.
Wat vond ik ervan?
Het is een toegankelijke podcastreeks met veel tips voor de praktijk. Bovendien laten de mensen van “The Real Work” mooi zien dat de gemeenschap (community) niet een vaste groep hoeft te zijn, een losse band zoals werkzaam zijn binnen de theaterbranche is voldoende. Je hoeft geen gesloten groep te zijn. Je kunt ook met mensen die je minder goed kent samen zitten en nadenken over transformative justice en community accountability.
Leuk vond ik ook dat ze aan het einde van elke aflevering een suggestie formuleren voor wat je zelf kunt doen. Een van die suggesties is dat je op zoek gaat naar je ‘pod’. Een ‘pod’ is een groep mensen die je kunt contacteren als jou geweld is overkomen of als je zelf gewelddadig bent geweest. Praat nu alvast met deze mensen over geweld en hoe te voorkomen.