Progressieve krokodillentranen leiden niet tot verblijfsrecht

De Amsterdamse GroenLinks-fractievoorzitter Marieke van Doorninck wil effectiever deporteren.

Burgemeester Eberhard van der Laan wil het Amsterdamse vluchtelingenkamp aan de Notweg zo snel mogelijk ontruimen, zo heeft hij de gemeenteraad per brief laten weten. Om dat plan te kunnen doordrukken zet hij “overlast voor de buurt” en “gevaar voor de volksgezondheid” als argumenten in. Namens de vluchtelingen heeft advocaat Ursula Weitzel laten weten de ontruiming juridisch te gaan aanvechten.

“Schrijnend”, “zorgelijk”, “een humanitair dramatische situatie”, “de grenzen zijn bereikt”. Uit politieke, kerkelijke en medische hoek kwamen deze week sombere geluiden over het tentenkamp in Osdorp. Eerder gaven “betrokken burgers” in een brandbrief al aan dat ze niet langer meer in staat waren om de vluchtelingen te helpen. Het bestaan van het kamp wordt zodanig tot probleem gemaakt dat voor Van der Laan niets anders overblijft dan te besluiten tot ontruiming, wat hij met opvallende gretigheid heeft aangekondigd. Hij krijgt de gelegenheid tot ontruiming op een presenteerblaadje aangereikt. Afgewezen en uitgesloten vluchtelingen die gaan actievoeren en het onrecht aanklagen dat de overheid hen aandoet, dat kan de burgervader missen als kiespijn.

Het is zonneklaar dat Van der Laan de verhalen over de ellende op het kamp misbruikt om zijn eigen agenda door te voeren. Een week geleden heeft hij de vluchtelingen een ultimatum gesteld. Hij eiste dat het aantal vluchtelingen in het kamp zou worden teruggebracht van ongeveer 90 tot 60. Anders zou hij ingrijpen. Met andere woorden, hij zet de vluchtelingen schandalig onder druk en beveelt dat ze uit hun midden zo’n 30 radeloze en ontheemde mensen wegsturen, de straat op, zelfs zonder de beschutting van een tent en bondgenoten om hen heen. Hij zadelt de vluchtelingen op met “de eigen verantwoordelijkheid” om een onmenselijke selectiepolitiek toe te passen.

Uithongeren

Een heleboel bonzen en bestuurders dringen dus aan op ontruiming. Maar de mensen om wie het toch zou moeten gaan, de vluchtelingen zelf, verzetten zich daartegen. Ze stappen naar de rechter om te verhinderen dat hun actiekamp wordt vernietigd en daarmee hun protest tegen het keiharde migratiebeheersingsbeleid monddood wordt gemaakt. Het spreekt voor zich dat de vluchtelingen van het tentenkamp in een uiterst kwetsbare positie zitten. Uiteraard lijden ze, geestelijk en lichamelijk, en gaan ze gebukt onder stress en martelende onzekerheid. Dat heeft echter nauwelijks te maken met het kamp op zich, maar voornamelijk met het systeem van sociale en bestuurlijke apartheid waardoor ze dakloos, rechteloos en illegaal zijn gemaakt. Het tentenkamp laat in het volle daglicht zien hoe genadeloos het uitsluitings- en uitzetbeleid vluchtelingen uithongert en kapot maakt. Maar dat onrecht wordt in het debat over het kamp onder het vloerkleed geveegd.

De Amsterdamse gemeenteraad zegt “een humane oplossing” te willen. Gisteren werd een motie van de SP en GroenLinks aangenomen waarin Van der Laan wordt opgedragen om over zo’n oplossing in gesprek te gaan met “de betrokkenen”, waarbij het maar de vraag is of hij met de vluchtelingen zelf gaat onderhandelen. Tijdens het raadsdebat werd duidelijk dat geen enkele politicus zich schaart achter de eis van verblijfsrecht voor de vluchtelingen. Men pleit alleen voor tijdelijke opvang in afwachting van terugkeer naar landen vol armoede en geweld. Volgens GroenLinks-fractievoorzitter Marieke van Doorninck zou het migratiebeheersingsbeleid geen “sluitende” terugkeerregeling kennen. Het deporteren zou dus niet “effectief” genoeg verlopen en het uitzetbeleid zou nog verder moeten worden geperfectioneerd. Eens te meer blijkt dat dit soort politici best wel eens een tentenkamp willen bezoeken en soms ook krokodillentranen kunnen huilen. Maar uiteindelijk dienen ze achter de rug van de vluchtelingen om het belang van de staat.

Harry Westerink