Uiterste rechterflank in opmars

De VVD is er in geslaagd om een dreigende leegloop van haar rechterflank binnen de perken te houden. Dat is haar op twee manieren gelukt. De eerste is door zelf voor PVV te gaan spelen. De hele weerzinwekkende doe normaal-retoriek van Rutte is daarvan een voorbeeld. De uitstraling van de VVD-campagne is: moslims, vluchtelingen, migranten en nakomelingen van migranten uit het Midden-Oosten, Turkije en Noord-Afrika en het Caribische gebied: ze horen er slechts voorwaardelijk bij, ze moeten zich continu bewijzen door ‘goed gedrag’ en opzichtig vertoon van loyaliteit. Dat is een vorm van racistische uitsluiting, diezelfde doe normaal-pressie, diezelfde loyaliteitseis wordt op zogeheten autochtone Nederlanders niet toegepast. Met dit hele spel liet Rutte aan potentiële overlopers richting PVV zien: jullie angst en jullie afkeer van ’buitenlanders’, moslims, migranten, vluchtelingen is ook mijn angst, jullie zijn bij mij in veilige handen. Natuurlijk, het racisme kreeg bij Rutte een iets minder rauw gezicht. Waar Wilders de koran wilde verbieden, daar beloofde Rutte om de koran-bezitters als het ware nauwlettend in de gaten te houden. Waar Wilders de moskeeën wil sluiten, beloofde Rutte in feite om het toezicht op de bezoekers ervan te verscherpen. Waar Wilders moslims uit wil sluiten, met deportatie als implicatie, daar mag van Rutte de moslimgemeenschap als onderworpen gemeenschap blijven bestaan, op voorwaarde van aanpassing en afgedwongen loyaliteit. Waar Wilders zijn racistisch beleid niet enkel via staatsmacht en regelgeving maar ook via intimidaties op straat en via internet doorzet, daar kiest Rutte voor een puur bureaucratische, legalistische, bestuurlijke aanpak. En waar Wilders fundamentele grondrechten, gelijkwaardigheid en gelijke behandeling, vrijheid van godsdienst en zo meer feitelijk wil afschaffen, daar holt Rutte die waarden op een meer sluikse en verkapte manier uit. De richting is hetzelfde, de vorm verschilt. Rutte is een conservatieve liberaal, die racisme hanteert om Wilders op afstand te houden. Wilders opereert rechtstreeks als fascist die racisme hanteert om de macht te grijpen. PVV-aanhangers of geestverwanten vallen vluchtelingenopvang met grof geweld aan. VVD-ers laten de onderdrukking van vluchtelingen liever aan de IND over. PVV-ers en hun geestverwanten gaan anti-fascisten fysiek te lijf. VVD-ers besteden zoiets graag uit aan de krachten van orde en gezag, waarbij de Haagse ME favoriet is voor die rol. Rechts liberalisme opereert via de staat, fascisme daarnaast ook via de straat. Dat is een verschil. In racistische retoriek is de afstand tussen PVV en VVD – afgezien van verschillen in toon – intussen miniem. Wanneer Rutte roept: “Nederland zegt ‘ho’ tegen het verkeerde populisme”, dan is dat te lezen als: “en ik lever u het goede populisme, en dat heeft stand gehouden”. Die operatie heeft dus deels nog gewerkt ook.

Peter Storm in Verkiezingen en verrechtsing (1): uiterste rechterflank in opmars (Ravotr)