Serie video’s over de echte helden uit de koloniale geschiedenis

Cover van het boekje van Hetty Paërl.
Cover van het boekje van Hetty Paërl.

Geïnspireerd door het verzet tegen de propagandafilm “Michiel de Ruyter” maakt Roland van Reenen momenteel een serie filmpjes over de échte helden uit de koloniale geschiedenis van Nederland (zie ook onderaan), en specifiek over helden uit de geschiedenis van Suriname. Die helden waren niet de koloniale zeeschurken, zoals half Nederland schijnt te denken, maar “de inheemsen, de Afrikanen, Hindostanen, Javanen, Chinezen en later ook Groningse boeren die zich tegen de holocaust van het Nederlandse kolonialisme durfden te verzetten”.

Van Reenen gebruikt hiervoor de plaatjes en de tekst van een geïllustreerd boekje uit 1975, gemaakt door Hetty Paërl en getiteld “De geschiedenis van Suriname”. Daarin wordt consequent het perspectief van de onderdrukten gekozen en komt een heel ander beeld naar boven dan in de meeste Nederlandse geschiedenisboeken.

1594: gevecht van de inheemsen tegen de Spanjaarden.
1594: gevecht van de inheemsen tegen de Spanjaarden.

Het laat zien dat er altijd verzet is geweest tegen de uitbuiting, roofzucht en moordpartijen van de Nederlanders en andere Europese kolonialen in Afrika en Amerika. Het laat zien dat inheemsen en tot slaaf gemaakten het de Europeanen vanaf het begin van de koloniale tijd moeilijk maakten om hun onmenselijke systeem voort te zetten. Het laat zien dat het afschaffen van de slavernij niets met liefdadigheid en goede bedoelingen had te maken, maar alles met de strijd van de Marrons en hun overvallen op plantages om meer tot slaaf gemaakten te bevrijden. Daarmee maakten ze het de Nederlanders onmogelijk om het systeem van plantages en slavernij in stand te houden.

17e eeuw: slavenopstand op schip.
17de eeuw: slavenopstand op schip.

En het laat zien dat ook na de afschaffing van de slavernij de strijd nog lang niet gestreden was en nog steeds niet is. De Nederlanders gingen rustig door met het uitbuiten van voormalige slaven en contractarbeiders uit India, Java en China, en ook later nog probeerde de Nederlandse staat vooral haar eigen economische belangen veilig te stellen over de ruggen van de Surinamers.

17e eeuw: Marrons vallen plantage aan.
17e eeuw: Marrons vallen plantage aan.

De helden die in de filmpjes naar voren komen, zijn Mentor, Kodjo, Present, Flora, Séry, Boni, Baron, Joli Coeur, Anton de Kom en vele anderen die hebben gestreden voor vrijheid, voor en na de afschaffing van de slavernij. Om die helden ook in de Nederlandse geschiedenisboeken te krijgen, zullen we nog een lange anti-koloniale strijd moeten voeren. De serie filmpjes gaat tot nu toe specifiek over de geschiedenis van Suriname, maar mogelijk komt er een vervolgserie over de geschiedenis en de helden van de Nederlandse Antillen.

Frodo Tromp

1678: aanval indianen op een plantage.
1678: aanval van inheemsen op een plantage.
1711: de helden Sery en Flora die weigerden de lokatie van een Marron-dorp te vertellen.
1711: de helden Sery en Flora die weigerden de locatie van een Marron-dorp te vertellen.
1902: opstand van de contractarbeiders.
1902: opstand van de contractarbeiders.
1902: opstand van Hindostanen op een schip.
1902: opstand van Hindostanen op een schip.
1931: opstand van werklozen.
1931: opstand van werklozen.
1973: strijd voor hogere lonen en onafhankelijkheid.
1973: strijd voor hogere lonen en onafhankelijkheid.

De video’s tot nu toe: