Beelden van het Leidse #Klimaatalarm

Zondag deden een paar honderd mensen in Leiden mee aan het #Klimaatalarm-protest op de Lammermarkt. Dat werd georganiseerd door de Leidse Klimaat Crisis Coalitie, een verband van Fridays For Future, Extinction Rebellion (XR), #Leidenvoor14 en de FNV. Landelijk waren er vergelijkbare protesten in maar liefst 40 steden. Er waren inspirerende speeches, een gedicht en een song, en de deelnemers sloegen om 15:00 uur massaal alarm. Een beeldverslag.

Eerder publiceerden we al de video’s en teksten van de krachtige speeches van Stephanie Esajas, Christian Henderson, Chihiro Geuzebroek en Yanick Monk. Onderaan dit artikel kan je nog de speech van Jan Mennema van FNV Lokaal Rijnstreek Leiden bekijken en nalezen. Alle sprekers benadrukten volkomen terecht dat de klimaatbeweging vooral ook een sociale beweging moet zijn.

Eric Krebbers

De speech van Jan Mennema

Beste mensen,

Blij jullie te zien, allemaal mensen die het klimaatalarm willen luiden. Landelijk zijn er meer dan 25.000 aanmeldingen en hier hebben zich ook heel wat mensen verzameld.

Waarom een klimaatalarm? Dit klimaatalarm is bedoeld om in de aanloop van de verkiezingen de volgende punten onder de aandacht te brengen. Zoals algemeen bekend is, dient de opwarming van de aarde te worden beperkt zodat we een schonere planeet aan onze kinderen kunnen doorgeven. Daartoe dient de temperatuurstijging in de hele wereld te worden gestopt. Om dat te bereiken is het klimaatakkoord van Parijs opgesteld. Afgesproken is om de CO2 uitstoot terug te dringen naar (bijna) nul. Fossiele brandstoffen moeten daarbij worden uitgebannen. Het energieverbruik moet daarbij totaal anders. Dit betekent grote veranderingen in de energievoorziening, grote veranderingen voor de industrie en voor wonen en voor transport. Ook wij hier in de Leidse regio hebben hiermee te maken.

Zoals ik zei, is dit algemeen bekend maar niet iedereen gedraagt zich daar naar. Ook bij de politieke partijen zijn er grote verschillen en sneeuwt het vaak onder, onder andere problematiek zoals de coronacrisis. In deze verkiezingstijd is er dan ook erg weinig aandacht voor.

De FNV is voor een ambitieus klimaatbeleid en energietransitie, op een sociaal verantwoorde manier. We maken ons sterk voor verdere energiebesparing, hergebruik van grondstoffen en gebruik van duurzame energiebronnen. We zetten in op inkomenszekerheid, echte groene banen, kwaliteit van werk en solidariteit.

De FNV staat dus voor solidariteit. We strijden voor meer sociale gelijkheid, het recht op toegang tot betaalbare energie, en tegen armoede. Er is een ongelijke verdeling van lusten en lasten. Ook in Nederland. Wie betaalt de energietransitie en wie profiteert? Een klein aantal grote ondernemingen veroorzaakt de grootste milieuschade. Het belang van burgers moet boven dat van bedrijven gaan, vindt de FNV.

De FNV staat voor solidariteit en een sociale samenleving. Dit houdt in:

• Lagere inkomens en andere kwetsbare groepen mogen niet onevenredig opdraaien voor de kosten van de energietransitie. Woonlasten van huurders en woningbezitters mogen niet toenemen.
• Energiearmoede voorkomen. De koopkracht van burgers moet juist voordeel hebben van collectieve groene oplossingen.
• Lusten en lasten eerlijk verdelen tussen bedrijfsleven en burger. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.
• Meer zeggenschap van burgers bij energietransitie op lokaal en regionaal niveau.

De overgang van milieubelastende energiebronnen, zoals kolen, olie en gas naar wind-, zonne-energie en waterstofproductie zal banen kosten. In andere sectoren ontstaat juist weer veel nieuwe werkgelegenheid. Door werknemers tijdig de overstap te laten maken naar echte groene nieuwe banen, creëren we duurzame werkgelegenheid. Investeren in nieuwe vaardigheden en scholing van de toekomstige en huidige generatie werknemers horen daar ook bij. En als een nieuwe baan niet meer mogelijk is, zetten we in op een fatsoenlijke regeling als compensatie voor het werkverlies. Voor doorgeslagen flexibilisering als verdienmodel is in een duurzame economie geen plaats meer. Met andere woorden: gewoon eerlijk werk dat voldoet aan de normen van (internationaal) maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat is een voorwaarde voor een groene arbeidsmarkt die voor iedereen toegankelijk is.

In de FNV-agenda staan de sociale gevolgen van de omschakeling van een oude, milieuvervuilende naar een nieuwe groenere economie centraal. We zetten in op banen met fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden, veilige en gezonde arbeidsomstandigheden en moderne arbeidsverhoudingen (sociale innovatie).

Hoe wordt er nu uitvoering gegeven aan de energietransitie? In 2019 is het landelijke klimaatakkoord gesloten waarbij vele partijen om de tafel zaten. Per regio wordt dit nu vertaald in een regionale energiestrategie. De regio Leiden maakt deel uit van de RES Holland Rijnland. Er is al een eerste concept-RES vastgesteld. Voor de zomer moet dit worden omgezet in een tweede versie. Vervolgens wordt dit per gemeente vertaald in gemeentelijke plannen en plannen per wijk. In sommige wijken onder andere in Leiden en Katwijk wordt daar al aan gewerkt.

Op vrijdag 5 maart is een landelijke online raadpleging gestart van burgers over het klimaatbeleid. Alle Nederlanders kunnen dan aangeven welke keuzes zij zouden maken als zij op de stoel van het nieuwe kabinet zouden zitten. Ik heb hier in de praktijk echter nog niets van gehoord. Als FNV willen wij dat met bovengenoemde uitgangspunten bij het opstellen van de RES 2.0 rekening wordt gehouden ook bij de diverse gemeentelijke plannen. Als lokaal FNV Rijnstreek Leiden willen wij ook daar onze invloed uit gaan oefenen. Daarvoor hebben wij een klimaatwerkgroep. Wie daaraan mee wil doen kan zich bij mij melden. Doe mee met de FNV, ook voor het klimaat!

Jan Mennema