Kanttekeningen bij het FNV-offensief

Het FNV-offensief is zowel tegen de werkgevers als tegen de regering gericht en heeft een duidelijke politieke benadering. De FNV wil een “echte verandering”, “maatregelen die de concurrentie tussen werkenden stopt en maatregelen die ervoor zorgen dat iedereen, ook bedrijven en aandeelhouders, eerlijk gaat meebetalen aan onze samenleving”, zo wordt het in de oproep voor 13 januari omschreven. Dat is niet niks en er wordt dan ook terecht gesteld: “Met het Offensief gaan we iets doen dat we in geen tijden in deze omvang hebben gedaan”. Het is dan ook wat vreemd om in dezelfde flyer te lezen: “De FNV is nog altijd de grootste vakbond van ons land. Als alle leden meedoen, zijn deze problemen snel opgelost.” Dat is wel een erg lichtzinnige benadering. In werkelijkheid zal het een helse klus worden om de huidige race naar beneden te stoppen en het zou goed zijn als de FNV haar leden daar op voorbereidt en haar strategie daar op afstemt. In de uitwerking van de campagne in de brochure ligt sterk de nadruk op de concurrentie op arbeidskosten en op de flexibilisering. Nu zal niemand ontkennen dat dat belangrijke en funeste ontwikkelingen zijn en dat de strijd daartegen tot de corebusiness van de vakbeweging behoort. Maar die ontwikkelingen kunnen niet los gezien worden van de bredere ontwikkeling in het neo-liberalisme: van globaliseren en versterking van internationale marktwerking. En de gevolgen daarvan gaan verder dan alleen de arbeidskosten en arbeidsomstandigheden, maar raken alle aspecten van ons leven. Een van de positieve ontwikkelingen in de FNV in de afgelopen jaren is de groeiende aandacht voor zaken die van groot belang zijn (ook voor de FNV-leden) maar die lange tijd vrijwel buiten beeld bleven, zoals de klimaatverandering, internationale handelsverdragen en de strijd tegen racisme. Maar in de opzet van het offensief komen deze zaken nauwelijks aan bod. Dat is een gemiste kans. Niet alleen omdat ze op zich van groot belang zijn, maar ook omdat zo een kans blijft liggen om de bondgenootschappen die er de afgelopen tijd zijn ontstaan tussen de FNV en andere sociale bewegingen ook in het offensief in te zetten en verder te verdiepen.

Willem Bos in Kanttekeningen bij het FNV-offensief (Grenzeloos)