Koerdische hongerstakers in Den Haag verdienen onze solidariteit

Vandaag brachten we met een kleine delegatie van Doorbraak een bezoek aan de twee Koerdische activisten die sinds een week in hongerstaking zijn in het sociale centrum van DemNed in Den Haag. Terwijl we in gesprek waren zagen we op een televisie hoe in Turkije het HDP-parlementslid Leyla Güven werd vrijgelaten. Hüseyin Yıldız en Hasbi Çakıcı zijn vorige week zaterdag met hun actie begonnen in navolging van Güven, die inmiddels al 79 dagen (!) in hongerstaking is. Güven wil dat het isolement van de gevangen Koerdische leider Abdullah Öcalan opgeheven wordt en dat de vredesbesprekingen met hem worden hervat.

Güven zat gevangen in Amed, de Koerdische stad die door Turkije Diyarbakır wordt genoemd. Ze werd opgepakt nadat ze kritiek had geleverd op de Turkse bezetting van het Koerdische Afrin in Noord-Syrië. Vandaag, direct na haar vrijlating, verklaarde het ernstig verzwakte parlementslid dat ze haar hongerstaking zou voortzetten.

Türkçe

In 59 Turkse gevangenissen zijn ongeveer 250 gevangenen, zo’n 205 mannen en 45 vrouwen, al 41 dagen eveneens in hongerstaking. Ook in Zuid-Koerdistan (Syrië), Wales, Frankrijk en Den Haag zijn activisten in hongerstaking. Yıldız en Çakıcı gaven direct aan dat zij en de andere hongerstakers ook allemaal zullen doorzetten met hun actie.

Öcalan

Het gaat hen nadrukkelijk niet alleen om de persoon, de leider, Öcalan, maar om alle Koerden die hij vertegenwoordigt. Öcalan staat in hun ogen symbool voor alle onderdrukte mensen in Turkije, voor de complete, monddood gemaakte politieke oppositie. Het Turkse regime moet de onderhandelingen weer oppakken die moeten leiden tot eerlijker verhoudingen in Turkije, en heel het Midden-Oosten. In de ruimte waar Yıldız en Çakıcı hongerstaken, staat dan ook op de posters: “Solidarity with Leyla Güven. Freedom for Öcalan. Peace for Kurdistan. Democracy for Turkey”.

Begin december werd er in het centrum van DemNed ook al actie gevoerd in solidariteit met Güven. Toen ging het echter om een estafette-hongerstaking, waarbij steeds een andere groep mensen een aantal dagen niet at.

Hongerstaking

We spraken vandaag met Yıldız en Çakıcı en andere aanwezige Koerdische kameraden enkele uren lang over solidariteit en veel andere kwesties. Zoals over het middel van de hongerstaking in en buiten de gevangenis. Een hongerstaking is in onze ogen een allerlaatste wanhoopsmiddel, dat eigenlijk pas ingezet kan worden wanneer er echt geen andere middelen meer voorhanden zijn. Dan denken we aan mensen in de gevangenis die alleen nog hun eigen lichaam hebben om druk mee te zetten, of mensen die volkomen uitgesloten zijn en bijvoorbeeld uitgezet dreigen te worden richting een land waar ze gemarteld zullen worden. Het is een actie waarbij mensen zichzelf kapot maken, uit wanhoop. De vraag is of Yıldız en Çakıcı zich in die positie bevinden. Zij ervaren dat wel degelijk zo. Ze zien geen andere middelen meer om druk uit te oefenen. We zouden kunnen constateren dat hun wanhoopsdaad ons aller verantwoordelijkheid is, omdat wij allemaal samen niet in staat zijn gebleken om een sterke beweging op te bouwen die zulke druk ook collectief zou kunnen uitoefenen. Daarom vinden we dat deze twee dappere activisten en de andere hongerstakers onze steun verdienen, én vinden we dat we een beweging moeten helpen opbouwen die dit soort wanhoopsdaden overbodig maakt.

We hadden het ook over de betekenis van Öcalan voor de Koerdische beweging en de moeite die veel activisten terecht hebben met zulk nadrukkelijk leiderschap. En over de situatie in Rojava en de toekomst van dat hoopgevende democratische experiment in een vijandige omgeving met lokale dictators en imperialistische machten. Wat zouden de gevolgen zijn als de Koerden niet meer zouden praten met de Amerikanen, Assad en in de toekomst mogelijk weer met Erdoğan? De enige manier waarop de impasse daar doorbroken kan worden, is als mensen overal ter wereld hun ‘eigen’ leiders ter verantwoording zouden roepen. Hun eigen revolutionaire democratische experimenten zouden beginnen, zei Yıldız volkomen terecht.

Succes

De hongerstakingen en andere solidariteitsacties met Öcalan en Güven beginnen langzaam vruchten af te werpen. Onlangs mocht een broer van Öcalan hem voor het eerst in lange tijd bezoeken in de gevangenis, en gisteren riep de Raad van Europa op tot het beëindigen van het isolatieregime waaraan Öcalan al jaren is blootgesteld. En vandaag werd Güven dus vrijgelaten. Mogelijk hoopt het Turkse regime zo de angel uit het protest te halen, maar de activisten zullen er eerder hoop uit putten dat er meer te halen is door voortzetting van hun druk.

Aan het einde van ons bezoek vroegen we Yıldız en Çakıcı hoe wij hun actie op korte termijn kunnen steunen. Het belangrijkste is, zeiden ze, dat hun strijd bekend wordt. Je kan erover vertellen in eigen organisaties, en je kan hen een solidariteitsbezoek brengen. Mooier nog zou zijn als de Nederlandse media er eens over zouden berichten. In andere Europese landen is de situatie van Güven regelmatig in het nieuws, maar in Nederland nog niet. En Nederlandse politici zouden net als de Raad van Europa druk moeten zetten op de Turkse regering om de politieke gevangenen vrij te laten en in gesprek te gaan over een ontwikkeling in de richting van meer democratie in dat land.

Eric Krebbers