Leidse bijstandsfraude-kliklijn ging offline na strijdbaar theaterfestival

Gisteravond hield Ioana Tudor van theater De Generator een korte speech in de Leidse gemeenteraad. Die inspraak was het resultaat van een gesprek met het publiek van het theaterevent “Arm!” op 14 oktober. Hier de integrale tekst van de inspraak.

Dit brood is een maand oud. Weten jullie hoe een maand oud brood smaakt?

In een volle zaal van mensen die zelf met armoede te kampen hebben of zich in het onderwerp verdiept hebben, vond op 14 oktober theaterfestival “Arm!” plaats in theater De Generator. Toen was dit brood nog vers. De Generator is een zelf gebouwd theaterpodium, een podium ontstaan en gedreven uit de noodzaak om van de wereld een betere plek te maken. Deze avond speelden de voorstellingen “Class Warfare Forever” van het Amsterdamse gezelschap Opening Statement en de voorstelling “Het Gesprek” van Jurrien van Rheenen, een voorstelling over de bijstand die overigens gemaakt is in samenwerking met onder andere Leidse mensen die een uitkering krijgen én hun “klantmanagers”. Geïnspireerd op de voorstellingen eindigden we met een gesprek waarin het Leidse publiek oplossingen opperde tegen armoede. Ik heb de mensen beloofd hun inbreng naar de gemeenteraad te brengen. Dat duurt ongeveer zes minuten. Hierbij:

Het systeem naait ons allemaal.

Met mijn vinger in de lucht, met mijn vuist in de lucht projecteer ik verandering voor de toekomst.

Mensen worden bespeeld. Maar waar is de zorg?

Wij zijn geen product, ik weiger een individu te zijn die economische waarde op moet leveren. Ik ben geboren. Ik ben het waard.

De werkelijkheid is pijnlijk, maar we gaan eraan voorbij. Het systeem wordt uitgevoerd door mensen, het systeem wordt bedacht door mensen, het systeem wordt bedacht door mensen. Jullie hier zijn het systeem. Jullie hebben ruimte voor verandering. Gemeenten hebben ruimte voor verandering. Repressieve regelgeving met, potverdikkeme, een kliklijn??? Een kliklijn die je kan bellen als je vermoedt dat iemand misbruik maakt van haar uitkering. Een kliklijn?? Serieus? Op júllie website: gemeente.leiden.nl/inwoners-en-ondernemers/uitkeringen-en-inkomen/bijstandsuitkering/vermoeden-misbruik-van-bijstand-melden. Kliklijn. Schaf af die controles. Maar wacht, Google geeft aan: website niet gevonden want: wíj schaffen die controles af! Tot vorige week stond namelijk die kliklijn nog online, maar na onze avond over armoede, waarin de Leidse kliklijn uitgebreid aan bod kwam, staat het niet meer online. Dat is beschaving! Ook al krijgen wij de credits niet in het Leidsch Dagblad, zorgen wij theatermakers, zorgen wij publiek, zorgen wij activisten voor verzet én verandering . Verandering ontstaat niet vanzelf en uit dit voorbeeld blijkt weer: mensen de armoede in helpen ís een politieke keuze.

En. Er is gewoon geld. Armoede zou opgelost kunnen worden met één achtste van wat er aan de coronamaatregelen is uitgegeven. Staat ook op internet. In een rijk land is er geld. Zoek die ruimte. Die ruimte is er. Stap uit je kaders, neem andere mensen aan als je niet uit je eigen referentiekaders kán stappen, laat ons niet lijden omdat jij het niet begrijpt, omdat jij de smaak van honger niet begrijpt, omdat jij niet begrijpt waarom ik wel een grote tv heb, maar geen biologische groente in mijn koelkast. Stap op, maak ruimte.

Jouw macht is mijn honger. Jouw macht is mijn vernedering. Jouw macht is mijn tranen. Jouw macht is de spanning in huis waar mijn kind slachtoffer van is.

Armoede is geen keuze van de burger, maar een keuze van de politiek. Niks doen is een politieke keuze. Kliklijnen zijn een politieke keuze.

Verandering is ook een keuze. Wij zetten daarom eigen systemen op om tegen jullie machtsstructuren te strijden: wij organiseren onszelf, organiseer jezelf, organiseer jezelf van onderop, hoor je mij? Organiseer jezelf van onderop. Ik heb vertrouwen in mensen omdat niks ons stuk kan maken als we échte verbinding maken. Elkaar in de ogen kijken, tastbaar maken wat er mis is, strijden, erkenning, herkenning en solidariteit.

Niet doen. Niet doen alsof er geen ontsnappen eraan is. Jij kunt ontsnappen. Er wordt al gestreden. Minimumloon is omhoog door inzet activisten. En het moet hoger! Want alles ís hoger. Huur van 1.250 euro normaal? Het Nibud zegt dat dertig procent van je inkomen uitgeven aan woonlasten normaal zou moeten zijn. Hoe kom ik dan aan een inkomen van meer dan 4.000 euro, op basis van die rekensom? Mijn baan zorgt namelijk niet voor economische groei. Kapitalisme draait op banen die zorgen voor economische groei! Feiten. Elk jaar is Nederland trots op een economische groei. Trots op de manager, niet trots op de schoonmaker.

Is het kapitalisme trots op de gemeentelijke ambtenaar? Is er toch een conspiracy, waarbij de ambtenaar als een ezel de koets voorttrekt van de grote bedrijven, met een zuurstofmasker op, want deze koets heeft uitlaatgassen waar mensen kanker van krijgen. IJmuiden is een uur van Leiden vandaan. Dordrecht evenveel.

Maatschappelijke druk tegen robots. Zijn jullie ook robots? Want het is een trend. Mensen vervangen door robots. We kunnen ons daartegen verzetten. Tegen de zelfscanrobots bij de Albert Heijn en tegen robots in de gemeenteraad. Laat zien dat je een mens bent. Het gevecht vormgeven. Concrete actie. En de mensen zien. Menselijke maat.

Geen ruimte voor schaamte aan de onderkant. Alle ruimte voor schaamte aan de bovenkant. Eet de rijken. Serieus, eet de rijken. Schaf armoede niet af, maar schaf verrijking af! Nu! Het is immoreel dat er Leidenaren zijn met een vermogen van 175 miljoen. Staat ook op internet: Quote 500. Immoreel. Pervers. Stop dat! Help ons de schaamte om te draaien. Zet op die kliklijn voor veel te veel perverse rijkdom! Voer op die druk. Maatschappelijke druk tegen rijkdom! Er moet een maximum ingesteld worden voor hoeveel geld je mag verdienen. Hoeveel geld je mag bezitten. Maatschappelijke druk! Geld gelijk verdelen.

Het woord armoede hoort niet bij sociale strijd, de focus moeten we weer leggen van arm náár rijk. En daar houdt het niet op. Als wij en als jullie armoede oplossen, zitten we nog steeds in een systeem die bepaalde groepen nog altijd zal weten te benadelen. Klassenstrijd staat niet op zichzelf, het staat niet los van de strijd tegen institutioneel racisme, tegen mensonterende grenzen, tegen het ‘illegaal’ maken van mensen, tegen mannen die iets te zeggen hebben over mijn lichaam, tegen wachtlijsten die iets te zeggen hebben over mijn lichaam, tegen het steunen van apartheid, tegen neutraal zijn met bloed aan je handen, tegen het uitzetten van microfoons van stemmen die te ongemakkelijk zijn, tegen het imperialistische “White-Supremacist Capitalist Patriarchy” (rust in vrede bell hooks).

Ik wil niet rijk zijn totdat iedereen rijk is!

Dank jullie wel namens ons allemaal.

Ioana Tudor

(Artistiek directeur theater en productiehuis De Generator)