Na alle politici volgen ook alle media klakkeloos de lijn-Yeşilgöz over het politie-filmverbod

Agenten op de Erasmusbrug in Rotterdam. Een team dat deelnemers aan de Woonopstand-demonstratie oppakte (17 oktober 2021).

Op dinsdagavond is de Wet strafbaarstelling gebruik persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden (anti-doxingwet) aangenomen. Ofwel: strafbaarstelling filmen politie. En zo slecht als de wet is, zo slecht zijn ook de mediarapportages (of eigenlijk rapportage, enkelvoud).

Voor wie nog even een samenvatting wil over wat deze wet is en wat die precies doet, hier en hier mijn twee eerdere stukken erover. Maar geen zorgen; hier ga ik er ook voldoende diep op in.

Allereerst spijkers op laag water: Nu.nl. Bekend van het overschrijven van persberichten, Nu.nl gaat hier uit van de strafbaarstelling van “ongewenst verspreiden van persoonlijke gegevens”. Dat is een understatement. De strafbaarstelling geldt voor “verspreiden”, maar ook voor “beschikbaarstellen” en zelfs voor “zich verschaffen”. Een correctere titel was dus geweest: “Ongewenst verzamelen en verspreiden van persoonsgegevens van een ander wordt strafbaar”.

Het artikel focust op het “openbaar maken”. Daarnaast is de term “persoonlijke gegevens” verwarrend. Het gaat om het wettelijke begrip “persoonsgegevens”, waar bijvoorbeeld uiterlijk ook onder valt. Maar ook locatiegegevens kunnen eronder vallen.

Vervolgens worden criminelen en actievoerders zowat aan elkaar gelijk gesteld. Terwijl demonstranten die bij het huis van een machthebber vreedzaam en niet-intimiderend protesteren toch iets heel anders is dan een criminele afrekening.

Het AD valt in dezelfde valkuil als Nu.nl. Het focust op het “delen” van privégegevens. Wederom: het gaat om persoonsgegevens. Dat kunnen ook reeds openbare persoonsgegevens zijn, in plaats van geheime privégegevens. En ook: de wet gaat over meer dan delen en verspreiden. Zoals hieronder te lezen (uit de Memorie van Toelichting bij de wet) vindt de minister het expliciet onvoldoende dat alleen verspreiden strafbaar wordt.

Daarbij valt nog op dat het artikel bijna woordelijk hetzelfde is als het artikel van NU.nl, dus tot nu toe hebben we nog niet veel diverse gezichtspunten gezien.

Ik wou vervolgens overgaan op De Volkskrant, maar dat hebben we eigenlijk al gedaan, want jawel: De Volkskrant gebruikt precies dezelfde tekst als Nu.nl en het AD. Ik ben even kwijt wie nou eigenaar is van welke krant, maar ik dacht echt dat ze nog hun eigen redactie hadden. Dat valt dan nog tegen. Hoe dan ook, nogmaals: ook verzamelen wordt strafbaar.

Dan maar naar RTL, kijken wat zij ervan gebrouwen hebben. Maar helaas: hetzelfde stuk ook bij RTL. Maar ze hebben gelukkig wel hun eigen kopjes toegevoegd, dat is wel origineel.

En als laatste de website Tweakers. En ook zij gebruiken precies dezelfde tekst. Een eervolle vermelding voor Regio Purmerend, die stukjes hebben geplakt maar er wel een eigen draai aan hebben gegeven. Bonuspunten voor het noemen van de democratische rechtsstaat, maar ook weer veel punten aftrek omdat ze de mogelijke repressieve werking van deze wet compleet negeren.

En dat was het! Dat was al het nieuws dat ik kon vinden over het aannemen van deze wet door de Eerste Kamer. In feite één artikel door vier platforms en een bericht van Regio Purmurend. Zonder ook maar te noemen dat de Raad van State en de Nederlandse Vereniging van Journalisten bezwaar hadden tegen de wet.

En nog wel het bezwaarlijkst: geen van de journalisten heeft blijkbaar naar het Eerste Kamerdebat gekeken, want dan was dit opvallende moment niet aan ze voorbij gegaan: de minister stelt dat het filmen van politie mogelijk strafbaar is.

Dus, concluderend: hebben de media hier zitten slapen? Waarom wordt kritiekloos de lijn van het ministerie gevolgd zonder dat ook maar iemand even een kijkje neemt in de parlementaire geschiedenis? Alle strafwetten verdienen kritische aandacht. Dat hebben media hier verzaakt.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder als draadje op Twitter.)