Uit de oude doos: De Kristallnacht-herdenking zou vooral over antisemitisme moeten gaan

Het is goed om ook andere problemen te benoemen dan alleen het antisemitisme, maar het is een uiterst merkwaardige keuze om juist op de Kristallnacht-herdenking het huidige antisemitisme buiten beschouwing te laten. Stel dat men zich op 8 maart, op vrouwendag, zou beperken tot vrouwenonderdrukking vroeger, en seksisme verder niet meer ter sprake zou brengen. Dat is toch onvoorstelbaar. Hoe kan het dan gebeuren dat het huidige antisemitisme op 9 november wel onder het vloerkleed geveegd werd? Dat komt waarschijnlijk vooral doordat zelfs kritische mensen het antisemitisme nauwelijks nog weten te herkennen. Het wordt vaak gezien als een vorm van racisme. Maar wie alleen op racisme let, zal de meeste antisemitische uitingen over het hoofd zien. Het antisemitisme heeft namelijk een heel ander wereldbeeld en een heel andere oorsprong dan racisme. Racisme is ongeveer 500 jaar gelden ontstaan ter rechtvaardiging van het kolonialisme en de slavernij. Racisten zien zwarte mensen als minderwaardig en lui, en drukken hen naar onderen. Antisemieten wijzen daarentegen naar boven en menen daar rijke en samenzwerende joden te zien die een bedreiging vormen. Antisemitisme is al ongeveer 2000 jaar geleden begonnen met het christendom, dat zich toen wilde afzetten tegen het jodendom waaruit het voortkwam. Het joodse geloof werd neergezet als gevaarlijk en nep, en de joodse tempel beschimpt als broedplaats van speculanten. Joden zouden ook rituele kindermoordenaars zijn en zo het kwaad zelve. Vanaf de achttiende eeuw probeerden nationalisten groepen mensen het idee te geven dat zij samen een “volk” vormden, met zijn eigen gewoonten en geworteld in een bepaalde streek, dat zich moest verdedigen tegen de joden, die daarbij als vaderlandsloze zondebokken werden neergezet. Antisemitisme speelt een fundamentele rol in de Europese geschiedenis en het westerse ideeëngoed. Joden zijn altijd achtergesteld en vanaf de kruistochten is Europa steeds het toneel geweest van antisemitische pogroms. In 1190 werd Engeland “Judenfrei” gemaakt, in 1306 Italië en in 1492 Spanje. De kerk wilde de joden steeds uitroeien en de nazi’s hebben dat project op Europese schaal en op industriële wijze voortgezet ten koste van 6 miljoen doden.

Eric Krebbers in Kristallnacht-herdenking vergeet huidig antisemitisme (Gebladerte)