Een heldin weggegaan: Evy Siantoeri-Poetiray (Surabaya 3 juli 1918 – Jakarta 27 augustus 2016)

“Volk van Nederland, zijt gij bereid het zelfbeschikkingsrecht van het volk van Indonesië voor honderd procent te erkennen?” Dat vroeg Evy Poetiray, bestuurslid van Perhimpunan Indonesia, op 2 februari 1946 in de Markthallen in Amsterdam. Het antwoord uit de zaal luidde volmondig: “ja”. Het zou helaas anders zijn. Evy Poetiray kwam voor studie naar Amsterdam, maar toen brak de oorlog uit. Net als alle (alle) Indonesische studenten in Nederland wilde zij niets van het fascisme weten en keerde zij zich tegen de Duitse bezetter. Zij was in de illegaliteit onder meer werkzaam als koerierster van De Waarheid en Het Parool. Na de bevrijding stelde zij zich opnieuw strijdvaardig op, nu voor de onafwendbare onafhankelijkheid van Indonesië. Haar communistische verzetsvrienden bleven haar steunen, maar de socialistische kameraden die zeven dagen na haar speech de PvdA oprichtten, lieten haar en haar landgenoten vallen als een baksteen. Evy keerde terug naar haar vaderland en bouwde met haar man Maragin Siantoeri een nieuw leven op (…) Ik heb haar geïnterviewd en tal van herinneringen kwamen in perfect Nederlands boven. Bijvoorbeeld dat de jonge Joop den Uyl haar toentertijd het hof trachtte te maken. En ze vertelde glimlachend over de hongerwinter: “Toen Irawan Soejono (een student die voor een illegaal blad werkte, HK) in Leiden was vermoord, zijn we op de fiets naar Leiden gegaan: drie jongens en drie meisjes. Wij achter “bonceng” (meeliften), op fietsen zonder banden. Een van die vrouwen, Elly Soumokil, had net een baby van drie maanden, maar zij moest en zou mee naar Leiden gaan. Zij heeft haar zoontje naar een nicht in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam gebracht en zij is op weg gegaan naar Leiden. We vonden onderdak in Oegstgeest. Daar waren acht jongens van ons onderdoken. Een van hen was Frits Harahap. Zij zaten in het verzet, met de taak om distributiekantoren te overvallen, om distributiebonnen te stelen.”

Herman Keppy in Een heldin weggegaan (Javapost)