Hoe ngo’s op Lesbos verandering in de weg staan

Vanaf nu zouden vluchtelingen hun asielprocedure op Lesbos moeten afwachten, zodat de meesten idealiter daarna met de ferry snel weer konden worden gedeporteerd naar Turkije. Het idee was om op deze manier vluchtelingen af te schrikken en ervan te weerhouden naar Europa te komen. Maar mensen bleven komen, en van de ene op de andere dag veranderde Lesbos in een enorme openluchtgevangenis. Internationale ngo’s schoten onmiddellijk te hulp. Door de grootschalige media-aandacht was het gemakkelijk om snel en veel fondsen te werven, en er werden in rap tempo grootschalige ontvangstcentra en kampen gebouwd die de langdurige opvang van vluchtelingen mogelijk zou maken. Onder anderen IRC, Danish Refugee Council en Oxfam bouwden mee aan een infrastructuur die de veelvuldig bekritiseerde EU-Turkije-deal zeer ten goede kwam. Door het bouwen en behouden van kampen zorgden zij ervoor dat de nieuwe realiteit van een openluchtgevangenis realiseerbaar werd en in stand gehouden kon worden. We kunnen dus stellen dat ngo’s een rol hebben gespeeld in het versterken van de grens, en dus in de beperking van de bewegingsvrijheid van vluchtelingen. Volgens schrijver en activist Siraj Izhar werden ngo’s op Lesbos de uitvoerders van Europees beleid, waardoor ze de situatie hielpen legitimeren en normaliseren. Bewust of niet, ngo’s op Lesbos hebben de afgelopen jaren bijvoorbeeld bijgedragen aan het registreren van vluchtelingen voor de autoriteiten en het uitbreiden en onderhouden van kamp Moria (door Human Rights Watch een concentratiekamp genoemd). De Griekse ngo EuroRelief heeft zelfs de kampbewaking op zich genomen.

Vonne Hemels in Hoe ngo’s op Lesbos verandering in de weg staan (Oneworld)