Nederlandse verhoormethoden in Indonesië

Wilde een gevangene niet praten? Dan had majoor Willem Wasch, het hoofd van de Territoriale Inlichtingendienst van West-Borneo, nog wel een tip voor zijn collega’s. “Je moet hem met een hamer op het hoofd slaan, dan zul je er meer uit krijgen.” De Nederlandse inlichtingendiensten maakten tussen 1945 en 1949 systematisch gebruik van dit soort extreem geweld. En het bleef niet bij hardhandige ondervragingen en marteling. “Uitgeperste” gevangenen werden vermoord, er waren clandestiene opsporingsacties die regelmatig uit de hand liepen en burgers werden massaal gearresteerd, geïnterneerd en collectief bestraft. Dat concludeert historicus Rémy Limpach, die de rol van de Nederlandse inlichtingendiensten onderzocht (met zijn proefschrift “De brandende kampongs van generaal Spoor” gaf hij in 2016 een belangrijke aanzet tot het onderzoek dat donderdag gepresenteerd is). “De Nederlandse contraguerrilla”, schrijft hij, “stond of viel met het vergaren van actuele en betrouwbare inlichtingen”. Om die informatie te verkrijgen, was veel geoorloofd. Limpach geeft een uitgebreide opsomming van de verhoortechnieken van de Nederlanders. Slaan en schoppen was vaak “de inleidende standaardbehandeling van zwijgzame gevangenen”. Behalve met de vuist sloegen de verhoorders dus ook met hamers, en verder met knuppels, slagringen, geweerkolven, stokken, planken, rotantakjes, zwepen, deegrollers en stenen. Een andere methode was de ‘waterproef’, een soort waterboarding. Soms richtte een eenheid van de inlichtingendienst voor langere tijd haar aandacht op één plek. Een Nederlandse ooggetuige zag in 1948 in Salatiga welke gevolgen dat had. “De schrik zit er diep in. Men voelt zich rechteloos en als gevolg daarvan volslagen machteloos. Als er midden in de nacht ergens een motor stopt, liggen de mensen in de buurt met bonzend hart te luisteren of er stappen in de richting van hun huis komen en of het een klop op hun deur zal worden.”

Bart Funnekotter in De bamboespeer, de ondervraging met de hamer en de rechter die niets deed (Javapost.nl)