Waarom het BIJ1-verkiezingsprogramma niet door het CPB doorgerekend wordt

Het CPB gaat uit van het belang van economische groei (toename van het bbp). Dat is een ideologische en irrationele aanname die een impliciete keuze behelst voor een economie waarin steeds meer mensen steeds harder moeten rennen (en dus steeds meer uitgebuit worden) om steeds meer te produceren, waardoor ze steeds meer moeten consumeren, hetgeen betekent dat ze steeds meer schulden aangaan waardoor de noodzaak te groeien weer bevestigd wordt, omdat schuld betekent dat rente verdiend moet worden. Dit proces is zelfversterkend, omdat groei cumulatief is. Het gevolg is steeds meer afbraak van ecosystemen, soortensterfte en mondiale opwarming. En het gevolg is een gebrek aan solidariteit met mensen die niet kunnen werken (die als groeiremmers gezien worden), en met het Mondiale Zuiden (dat in de eerste plaats als gebied voor de extractie van grondstoffen wordt gezien). Verder is “groei” een frame waarbinnen vervuiling een verdienmodel kan zijn, omdat zowel de productie die tot vervuiling leidt als de kosten van de schoonmaak als “groei” geteld kunnen worden. Hetzelfde geldt voor het straffen en opsluiten van mensen dat in toenemende mate nodig is in een economie die voortdurend groei moet realiseren. Een nadruk op groei staat gelijkwaardigheid in de weg omdat het een seksistische en racistische balans tussen onbetaalde en als onproductief beschouwde reproductieve arbeid (zoals zorg) en betaalde productieve arbeid in stand houdt (waarin cisgender mannen oververtegenwoordigd zijn). Groei van het bbp zegt bovendien nog niets over de verdeling van inkomens en kapitaal. Het is vooral een eufemisme voor de centraliteit van het winstmotief in de economie en voor de bevordering van eindeloze kapitaalaccumulatie. Historisch heeft dat geleid tot het monetariseren van arbeid en land, en tot het bij de kapitalistische economie betrekken van land en arbeid via seksisme, kolonialisme, slavernij en racisme. “Economische groei” is dus niet simpelweg een toename van het bbp of de welvaart; het is een geheel aan materiële, sociale en culturele claims en processen die allen uitgaan van de macht van kapitaal over aarde en arbeid. Wie meent dat “economische groei” synoniem is aan goede levensomstandigheden, zegt feitelijk dat die levensomstandigheden alleen beschikbaar worden gemaakt zolang een kleine minderheid in staat wordt gesteld om zich steeds meer kapitaal en macht toe te eigenen.

Willem Schinkel in Waarom het BIJ1-verkiezingsprogramma niet door het CPB doorgerekend wordt: de argumenten op een rijtje (Bij1)