Hazar: “Niet de politie bellen wanneer iemand in een mentale crisis zit” (video)

Woensdag demonstreerden zo’n 200 mensen in Rotterdam tegen politiegeweld. Aanleiding was het geweld tegen de Woonopstand-demonstratie van 17 oktober op de Erasmusbrug, maar dat was zeker niet het enige ‘incident’ of de enige vorm van politiegeweld waartegen de manifestatie gericht was. De Coalitie tegen Politiegeweld, waaraan ook Doorbraak meedoet, had daarom een zeer diverse groep sprekers uitgenodigd. Hier de toespraak van Hazar, de voorzitter van BIJ1 Arnhem/Nijmegen en sprekend namens het collectief Feminists Against Ableism (FAA).

Allereerst, bedankt allemaal voor jullie komst. Ik weet dat het niet voor iedereen makkelijk is om hier te zijn. Zo is er bijvoorbeeld een vriendin van mij hier die vorige week nog zei: “Mij zie je nooit meer op een protest”, omdat ze slachtoffer is van politiegeweld. “Ik ben te getraumatiseerd om nog ergens op een demonstratie te komen”, en toch is ze hier. En ik weet dat dit voor meer mensen geldt. Ik vind het echt heel erg moedig dat jullie er zijn. Ja echt, applaus daarvoor. Tegelijkertijd vind ik het ook heel verdrietig, want vandaag gaat het nog niet ophouden. We zullen nog veel vaker de straat op moeten en het maakt me ook boos. En die boosheid geeft me vuur: I wanna burn shit down! Maar niet letterlijk hoor, politie, dus figuurlijk.

Er is veel te zeggen over de politie, over de machtsverhoudingen en het geweld. Er zijn zoveel aspecten die ik zou willen adresseren, maar vandaag zal ik het perspectief van mensen met een beperking belichten. Vooral mensen met een psychische kwetsbaarheid.

Voordat ik verder ga, moet ik wel even eerst iets eerst anders aankaarten. Ik ben van het collectief Feminists Against Ableism. We zijn een groep mensen die allemaal een beperking hebben en we strijden tegen validisme. Validisme is discriminatie van mensen met een handicap. Bij ons collectief zit iemand die als webredacteur bij de politie werkt en we begrijpen heel goed dat dat een gevoel van onveiligheid oproept en boosheid en andere onprettige gevoelens. Maar als een moslima, van kleur, met een handicap, heb je echt niet zoveel opties. Weet je hoeveel werkgevers bereid zijn om iemand met een beperking aan te nemen? Neem een percentage in je hoofd, het percentage werkgevers dat bereid is iemand met een handicap aan te nemen. Vijf procent, inderdaad, maar vijf procent is daar bereid toe. En nog steeds, ze maakt deel uit van het instituut, dat ontkennen wij ook niet, we erkennen dat dat onveilig kan voelen. Maar we tolereren niet de validistische en racistische haat die zij daardoor over zich heen krijgt. Dus dat wilde ik even benoemd hebben, dank jullie wel. En dit gesprek zullen we ook zeker voortzetten, maar ik ga nu toch echt beginnen aan mijn speech.

Een aantal jaren terug ging het heel slecht met mij. In die periode heb ik mensen op het hart gedrukt om alsjeblieft de politie niet te bellen wanneer ik door een crisis ging. Het was een angst die ik had die ik in de loop der jaren ook ben gaan zien bij anderen. We beloven elkaar dat we op andere manieren hulp zullen inschakelen. Nog steeds heb ik vrienden en kennissen die heel erg bang zijn dat de buren wel de politie inschakelen. Zo zit er ook iemand bij Feminists Against Ableism die op dit moment op het randje van een mentale crisis zit en bang is dat de buren de politie zullen bellen.

De politie is namelijk niet adequaat getraind om mensen met psychische aandoeningen te helpen. Hierdoor is de kans dat de situatie escaleert groot. Meer dan de helft van de personen die onder de verantwoordelijkheid van de politie overlijdt, vertoonde verward gedrag. Niet in elk van deze gevallen is er sprake van een kogel, klappen die zijn uitgedeeld of nalatigheid, maar zoals Controle Alt Delete schrijft: het is dan wel de vraag hoe het OM deze zaken beoordeelt. En hoe voor het optreden van de politie publiekelijk verantwoording wordt afgelegd.

Een situatie die me heel erg bij blijft, is die van een 23-jarige Duitse jongen. Hij werd vorig jaar in Amsterdam doodgeschoten door de politie. Hij liep rond met een mes dat hij tegen zijn keel hield en reageerde niet op wat er om hem heen gebeurde. Een agent met een hond benaderde hem van achter en sloeg hem neer. Hierop escaleerde de boel en zeggen de agenten dat ze door de worsteling die ontstond wel móesten schieten. Wat ik zo verdrietig vind aan deze situatie is dat er een psychiatrische ambulance klaar stond. De hulpverleners hebben de kans om in te grijpen niet gekregen. De actie van de hondengeleider maakt de situatie voor zowel de jongen als voor henzelf onnodig gevaarlijker.

Het is een duidelijk voorbeeld van hoe de politie niet weet om te gaan met mensen die in psychische nood verkeren. Vijfenzestig procent van de politiemensen vindt zelf ook dat hun training op dit gebied ontoereikend is. Maar trainingen en meer regels zijn geen oplossingen voor het probleem. Want we zien dat regels vaak niet worden nageleefd: er wordt geweld gebruikt waar het niet mag, er wordt bovenhands met de wapenstok geslagen, gelogen in proces-verbalen en zo vaak zonder consequenties!

En trainingen zullen nooit voldoende zijn. Politieagenten zijn geen hulpverleners en iemand die in psychische crisis verkeert, heeft hulp nodig. Een agent die vol adrenaline op een inbraak wordt afgestuurd of opgefokt vreedzame demonstranten omsingelt, in elkaar mept, kan niet in de juiste mindset verkeren om vervolgens iemand in psychische nood te helpen.

In plaats van meer geld naar de politie, zou er dan ook geïnvesteerd moeten worden in psychische zorg en in andere voorzieningen. En in plaats van de politie alles te laten afhandelen, zouden we mensen moeten sturen die kunnen bieden waar de situatie om vraagt.

Wanneer ik zeg investeren in voorzieningen, bedoel ik ook bijvoorbeeld wonen en naast de GGZ ook andere hulpverlening. Niet iedereen die verward gedrag vertoont, heeft een psychische aandoening of een andere beperking. Sommige mensen zijn dakloos, arm, hebben schulden of zijn extreem eenzaam. De politie kan niks voor hen betekenen, dus laten we hier andere systemen voor opbouwen terwijl we de huidige schadelijke systemen slopen.

Ik heb in deze speech vooral gefocust op psychische kwetsbaarheid omdat er rondom de politie überhaupt weinig cijfers en feiten te vinden zijn, laat staan als het aankomt op mensen met een beperking. Maar ik heb gezien op video hoe agenten omgaan met loophulpmiddelen, zoals een rollator en rolstoel, hoe ze op video, op social media en in appjes validistische taal gebruiken. Validisme is ook bij de politie een fucking groot probleem.

Tot slot wil ik nog een ding heel duidelijk maken. Vandaag heb ik hier de politie aangesproken, maar ik wil ook zeker de overheid tot verantwoording roepen. De staat gebruikt de politie om problemen te onderdrukken. Problemen die met betere politieke keuzes opgelost moeten worden. De staat gebruikt de politie om mensen te onderdrukken. Vooral de mensen die opkomen voor hun rechten.

Politiegeweld is politiek geweld!

Politiegeweld is politiek geweld!

Politiegeweld is politiek geweld!

Politiegeweld is politiek geweld!

Dank jullie wel.

Hazar


Alle speeches op een rijtje: