Feministen die deur bekladden deden goed werk

Betamelijkheid is een kwestie van regels en gedragsnormen. Die regels en gedragsnormen zijn niets anders dan conventies (afspraken). De opvatting over wat betamelijk is en wat niet verandert voortdurend. Ooit gold staken als onbetamelijk en was zelfs strafbaar. De vraag wat betamelijk is en wat niet is een politieke strijdvraag. Onder invloed van het activisme in de jaren 60 begin werd de grens van het onbetamelijke wat opgeschoven, zodat stakingen, bezettingen, demonstraties, provocaties en demonstraties minder vaak met politiegeweld uit elkaar werden geslagen en prominente activis­ten wisten door te dringen in de kaders van politieke partijen, vakbeweging en (gesubsidieerde!) ngo’s. Daarop volgde een reactie. Onder het mom van democratisering werden regels en procedures be­dacht en in de wet vastgelegd die burgers de mogelijkheid zouden bieden van redelijke overleg, in­spraak, bezwaar en beroep. Allemaal regels en procedures die alleen geschikt zijn voor mensen die kennis hebben van die ingewikkelde regels en procedures (inspraakbegeleiders, juristen, ambtena­ren) en er niet tegen opzien en er zelfs hun brood mee verdienen om jaren te vergaderen en aan procedures mee te doen die niets veranderen. Regels en procedures bovendien die in de loop van jaren steeds verder zijn uitgehold. Het uiteindelijk effect van die democratisering is dat het ge­wone volk (dat wil zeggen het volk dat niet tot de politieke elite behoort) nog steeds niets heeft in te brengen, maar als het naar het middel van de actie grijpt door de politieke elite (waar inmid­dels veel lieden deel van uitmaken die uit de actie zijn voortgekomen) krijgt tegengeworpen dat ac­ties niet effectief en betamelijk zijn omdat er immers andere en fatsoenlijke manieren zijn om gehoord te worden. Manieren dus waar de politici zich niets van hoeven aan te trekken omdat ze er niet eens iets van merken, laat staan er last van hebben. Met het begrip “repressieve tolerantie” doelde Mar­cuse op een systeem waarin burgers, om de suggestie van invloed te wekken, worden aangemoedigd hun mening te geven waar dan ver­volgens niets mee gebeurd (de ideeënbus die aan het eind van de week in de prullenmand wordt geleegd). Marcuse had nog niet bedacht dat regels en procedures die ontwikkeld heten te zijn om te zorgen dat kritiek en klachten van het gewone volk door de politieke elite worden gehoord functioneren als een middel om de burger juist te ontmoedigen zijn mening te geven en tegen de burger kunnen worden gebruikt als hij toch naar het middel van de actie grijpt om hem of haar onbetamelijk gedrag te kunnen verwijten, voor terrorist te kunnen uitmaken en te kun­nen vervolgen. De radicale feministen die de deur van Baudet bekladden hebben ook om die reden juist goed werk gedaan.

Kees van Oosten in Feministen die deur bekladden deden goed werk (Keesvanoosten.nl)